(śmietnik) Wątek na długié przeklejki, żeby nie rozwalać innych wątków

Ponieważ nie wszyscy są zgodni, czy przeklejać texty ze źródeł niepublicznych albo półpublicznych takich, jak na przykład "gazeta.pl", zakładam oddzielny wątek. Tutaj można przeklejać długié teksty, niekoniecznie z lubianych źródeł, a gdzie indziej tylko podawać odnośnik.

Jak tworzyć ładne odnośniki?
Dla ułatwienia tego na naszem forum (i zapewne bardzo wielu innych) jest specjalny przycisk, drugi z lewéj w drugim rzędzie (nad emotkami): "umieść odnośnik". Należy zaznaczyć słowo lub parę słów (jak przy kopjowaniu) i kliknąć tén przycisk — to spowoduje umieszczenié zaznaczonégo tekstu wewnątrz znacznika "url" (na innych forach zamiast "url" w nawiasach kwadratowych może być "a" w ostrokątnych z dopiskiem "HREF"). Bezpośrednio po "url" wewnątrz piérwszégo nawiasu należy dopisać znak "=" oraz adres strony internetowéj, na który ma kiérować odnośnik; żadnych spacyj nie dopisywać. W drugim nawiasie nic nie dopisywać.

Skąd wziąć adres konkretnégo wpisu?
Każdy wpis zaczyna się od tematu, który jest pogrubiony i podkréślony oraz zawiéra odnośnik. Należy kliknąć na tę piérwszą linję i strona się przeładuje, a w pasku adresu pojawi się adres konkretnégo wpisu?

Co, jeśli coś nie wyszło?
Przy każdym własnym wpisie są po prawéj stronie dwa podobnie, ale trochę inaczéj działającé przyciski: "zmień" (z takim napisem) oraz "modyfikuj wiadomość" (taki minus). Należy z tego korzystać.

Donald Trump Is a Good President

One foreigner’s perspective


In all sincerity, I like Americans a lot; I’ve met many lovely people in the United States, and I empathize with the shame many Americans (and not only “New York intellectuals”) feel at having such an appalling clown for a leader.

However, I have to ask—and I know what I’m requesting isn’t easy for you—that you consider things for a moment from a non-American point of view. I don’t mean “from a French point of view,” which would be asking too much; let’s say, “from the point of view of the rest of the world.”


On the numerous occasions when I’ve been questioned about Donald Trump’s election, I’ve replied that I don’t give a shit. France isn’t Wyoming or Arkansas. France is an independent country, more or less, and will become totally independent once again when the European Union is dissolved (the sooner, the better).

The United States of America is no longer the world’s leading power. It was for a long time, for almost the entire course of the twentieth century. It isn’t anymore.

It remains a major power, one among several.

This isn’t necessarily bad news for Americans.

It’s very good news for the rest of the world.

My response is a bit of an exaggeration. One has an ongoing obligation to take at least a modicum of interest in American political life. The United States is still the world’s leading military power and unfortunately has yet to break its habit of mounting interventions beyond its borders. I’m not a historian, and I don’t know much about ancient history—for example, I couldn’t say whether Kennedy or Johnson was more to blame for the dismal Vietnam affair—but I have the impression that it’s been a good long time since the United States last won a war, and that for at least fifty years its foreign military interventions, whether acknowledged or clandestine, have been nothing but a succession of disgraces culminating in failures.

Let’s go back all the way to the United States’s last morally unquestionable and militarily victorious intervention, namely its participation in World War II: What would have happened had the United States not entered the war (an unpleasant alternate history)? Without a doubt, the destiny of Asia would have been greatly altered. The destiny of Europe, too, but probably somewhat less. In any case, Hitler would have lost just the same. What’s most probable is that Stalin’s armies would have reached Cherbourg. Some European countries that were spared the ordeal of communism would have suffered it.

A disagreeable scenario, I admit, but a brief one. Forty years later, the Soviet Union would have collapsed all the same, simply because it rested on an ineffective and bogus ideology. Whatever the circumstances, whatever the culture in which communism has been established, it hasn’t managed to survive for so much as a century—not in any country in the world.

People’s memories aren’t very long. The Hungarians, the Poles, the Czechs of today—do they really remember that they used to be communists? Does the way they envision what’s at stake in Europe differ so much from the Western European viewpoint? It seems extremely unlikely. To adopt for a moment the language of the center-left, the “populist cancer” is not at all limited to the Visegrád Group. Above all, the arguments used in Austria, in Poland, in Italy, and in Sweden are exactly the same. One of the constants in Europe’s long history is the struggle against Islam; today, that struggle has simply returned to the foreground.

I’ve read about the CIA’s repulsive tactics in Nicaragua and Chile only in novels (almost exclusively American novels), so I can’t make any definite accusations on those scores. The first American military interventions I can really remember are those of the two Bushes, especially the son’s. France refused to join him in his war against Iraq—a war that was in equal parts immoral and stupid; France was right, and my pleasure in pointing this out is all the greater, because France has seldom been right since . . . let’s say, since the time of de Gaulle.

Enormous progress was made under Obama. Maybe he was awarded the Nobel Peace Prize a little too soon; but as far as I’m concerned, he truly earned it later, on the day when he refused to back Francois Hollande’s proposed attack on Syria. Obama’s attempts at racial reconciliation were less successful, and I don’t know your country well enough to understand exactly why; all I can do is regret the fact. But at the very least, Obama can be congratulated for not adding Syria to the long list (Afghanistan, Iraq, Libya, and others I’m no doubt forgetting) of Muslim lands where the West has committed atrocities.

Trump is pursuing and amplifying the policy of disengagement initiated by Obama; this is very good news for the rest of the world.

The Americans are getting off our backs.

The Americans are letting us exist.

The Americans have stopped trying to spread democracy to the four corners of the globe. Besides, what democracy? Voting every four years to elect a head of state—is that democracy? In my view, there’s one country in the world (one country, not two) that enjoys partially democratic institutions, and that country isn’t the United States of America; it’s Switzerland. A country otherwise notable for its laudable policy of neutrality.

The Americans are no longer prepared to die for the freedom of the press. Besides, what freedom of the press? Ever since I was twelve years old, I’ve watched the range of opinions permissible in the press steadily shrinking (I write this shortly after a new hunting expedition has been launched in France against the notoriously anti-liberal writer Éric Zemmour).

The Americans are relying more and more on drones, which—if they knew how to use these weapons—could have allowed them to reduce the number of civilian casualties (but the fact is that Americans have always been incapable, practically since aviation began, of carrying out a proper bombing).

But what’s most remarkable about the new American policies is certainly the country’s position on trade, and there Trump has been like a healthy breath of fresh air; you’ve really done well to elect a president with origins in what is called “civil society.”

President Trump tears up treaties and trade agreements when he thinks it was wrong to sign them. He’s right about that; leaders must know how to use the cooling-off period and withdraw from bad deals.

Unlike free-market liberals (who are, in their way, as fanatical as communists), President Trump doesn’t consider global free trade the be-all and end-all of human progress. When free trade favors American interests, President Trump is in favor of free trade; in the contrary case, he finds old-fashioned protectionist measures entirely appropriate.

President Trump was elected to safeguard the interests of American workers; he’s safeguarding the interests of American workers. During the past fifty years in France, one would have wished to come upon this sort of attitude more often.

President Trump doesn’t like the European Union; he thinks we don’t have a lot in common, especially not “values”; and I call this fortunate, because, what values? “Human rights”? Seriously? He’d rather negotiate directly with individual countries, and I believe this would actually be preferable; I don’t think that strength necessarily proceeds from union. It’s my belief that we in Europe have neither a common language, nor common values, nor common interests, that, in a word, Europe doesn’t exist, and that it will never constitute a people or support a possible democracy (see the etymology of the term), simply because it doesn’t want to constitute a people. In short, Europe is just a dumb idea that has gradually turned into a bad dream, from which we shall eventually wake up. And in his hopes for a “United States of Europe,” an obvious reference to the United States, Victor Hugo only gave further proof of his grandiloquence and his stupidity; it always does me a bit of good to criticize Victor Hugo.

Logically enough, President Trump was pleased about Brexit. Logically enough, so was I; my sole regret was that the British had once again shown themselves to be more courageous than us in the face of empire. The British get on my nerves, but their courage cannot be denied.

President Trump doesn’t consider Vladimir Putin an unworthy negotiating partner; neither do I. I don’t believe Russia has been assigned the role of humankind’s universal guide—my admiration for Dostoevsky doesn’t extend that far—but I admire the persistence of orthodoxy in its own lands, I think Roman Catholicism would do well to take inspiration from it, and I believe that the “ecumenical dialogue” could be usefully limited to a dialogue with the Orthodox Church (Christianity is not only a “religion of the Book,” as is too quickly said; it’s also, and perhaps above all, a religion of the Incarnation). I’m painfully aware that the Great Schism of 1054 was, for Christian Europe, the beginning of the end; but on the other hand, I believe that the end is never certain until it arrives.

It seems that President Trump has even managed to tame the North Korean madman; I found this feat positively classy.

It seems that President Trump recently declared, “You know what I am? I’m a nationalist!” Me too, precisely so. Nationalists can talk to one another; with internationalists, oddly enough, talking doesn’t work so well.

France should leave NATO, but maybe such a step will become pointless if lack of operational funding causes ­NATO to disappear on its own. That would be one less thing to worry about, and a new reason to sing the praises of President Trump.

In summary, President Trump seems to me to be one of the best American presidents I’ve ever seen.

On the personal level, he is, of course, pretty repulsive. If he consorted with a porn star, that’s not a problem, who gives a shit, but making fun of handicapped people is bad behavior. With an equivalent agenda, an authentic Christian conservative—which is to say, an honorable and moral person—would have been better for America.

But maybe it could happen next time, or the time after that, if you insist on keeping Trump. In six years, Ted Cruz will still be comparatively young, and surely there are other outstanding Christian conservatives. You’ll be a little less competitive, but you’ll rediscover the joy of living within the borders of your magnificent country, practicing honesty and virtue. (With some instances of marital infidelity. Nobody’s perfect, you should relax about that. Even in the best American thrillers, there are scenes of spousal repentance that are hard to bear, especially when the children intervene. I don’t want to play the “licentious Frenchman,” a character I loathe, I’m just pleading for the maintenance of a minimal level of hypocrisy, without which no life in human society is possible.)

You’ll export some products (indispensable brands: Marshall, Klipsch, Jack Daniel’s). You’ll import some others (we in France also have stuff to sell). In the end, this probably won’t amount to much, either in trade volume or in foreign exchange. A reduction in global trade is a desirable goal, and one that could be reached within a short time frame.

Some protest actions could accelerate the process. Without very much difficulty, they could be limited to goods and property. There’s a limited number of sailors aboard any given container ship; in case of an attack, it would be easy to warn the captain and to evacuate them, avoiding any conflict.

Your messianic militarism will completely disappear; the world will only breathe a sigh of relief.

Silicon Valley and, to a lesser degree, Hollywood will have to cope with the appearance of formidable competitors; but Silicon Valley, like Hollywood, will hang on to important sectors of the market.

China will scale back its overweening ambitions. This outcome will be the hardest to achieve, but in the end, China will limit its aspirations, and India will do the same. China has never been a global imperialist power, nor has India—unlike the United States, their military aims are local. Their economic aims, it’s true, are global. They have some economic revenge to take, they’re taking it at the moment, which is indeed a matter of some concern; Donald Trump is quite right to not let himself be pushed around. But in the end, their contentiousness will subside, their growth rate will subside.

All this will take place within one human lifetime.

You have to get used to the idea, worthy American people: in the final analysis, maybe Donald Trump will have been a necessary ordeal for you. And you’ll always be welcome as tourists.

Mogłoby być, gdyby taki wątek był przypięty na stałe na górze np. w poczekalni.

Ponieważ nie wszyscy są zgodni, czy przeklejać texty ze źródeł niepublicznych albo półpublicznych takich, jak na przykład "gazeta.pl", zakładam oddzielny wątek.

Medialny bandzor Michnik wyrządził Polce więcej strat niż poprzednia komuna przez 45 lat więc jest dla mnie szokiem,  że komukolwiek na katolickim, uważąjącym się za tradycyjne forum przychodzi wogóle do głowy czytanie tych łgarstw i manipulacji oraz wciskanie bliźnim tego scheissu.

Ponieważ nie wszyscy są zgodni, czy przeklejać texty ze źródeł niepublicznych albo półpublicznych takich, jak na przykład "gazeta.pl", zakładam oddzielny wątek.

Medialny bandzor Michnik wyrządził Polce więcej strat niż poprzednia komuna przez 45 lat więc jest dla mnie szokiem,  że komukolwiek na katolickim, uważąjącym się za tradycyjne forum przychodzi wogóle do głowy czytanie tych łgarstw i manipulacji oraz wciskanie bliźnim tego scheissu.

Nie podzielam pańskiej opinji.

Tutaj można przeklejać długié teksty, niekoniecznie z lubianych źródeł, a gdzie indziej tylko podawać odnośnik.

Przepraszam, pan tu robi za nowego moderatora?

Tutaj można przeklejać długié teksty, niekoniecznie z lubianych źródeł, a gdzie indziej tylko podawać odnośnik.

Przepraszam, pan tu robi za nowego moderatora?

Zakładanié nowych wątków nie jest przywilejem moderatora, Pan téż może to robić, pozwalam

Nie podzielam pańskiej opinji.

A ja pańskiej. Zdecydowanie.

Ponieważ nie wszyscy są zgodni, czy przeklejać texty ze źródeł niepublicznych albo półpublicznych takich, jak na przykład "gazeta.pl", zakładam oddzielny wątek.

Medialny bandzor Michnik wyrządził Polce więcej strat niż poprzednia komuna przez 45 lat więc jest dla mnie szokiem,  że komukolwiek na katolickim, uważąjącym się za tradycyjne forum przychodzi wogóle do głowy czytanie tych łgarstw i manipulacji oraz wciskanie bliźnim tego scheissu.

Nie podzielam pańskiej opinji.

Można zauważyć w sąsiednim wątku, gdzie zamieścił sz.Kefasz obfity, dwupostowy pornograficzny cytat z w.w. żródła .Widocznie w takowych się lubuje. Dziwi mnie tylko brak reakcji moderatorów, bo zamieszczanie takich cytatów jest niezgodne z Regulaminem Forum Krzyż.

Tak, to czysta pornografia a reszta z tego zatrutego źródełka to szambo.

Ciąg dalszy:

Chodzi o wydarzenia z 15 sierpnia 2017 r. Środowiska skupione wokół Młodzieży Wszechpolskiej czy Obozu Narodowo-Radykalnego zorganizowały wtedy przemarsz ulicami Warszawy dla „uczczenia zwycięstwa Wojska Polskiego nad Bolszewikami w 1920 roku”.

Protestowali przeciwko narodowcom

Na Nowym Świecie, na wysokości skrzyżowania z Chmielną i Foksal, grupa kilkudziesięciu osób próbowała zablokować marsz. Uczestnicy kontrmanifestacji usiedli na ulicy, w rękach trzymali białe róże. Krzyczeli m.in.: „Warszawa wolna od faszyzmu” i „Faszyzm jest nielegalny”. W pewnym momencie policjanci zaczęli siłą ściągać protestujących z jezdni, umożliwiając przejście marszowi narodowców.

Po wszystkim śródmiejska policja skierowała do sądu wnioski o ukaranie protestujących z art. 52 Kodeksu wykroczeń – za przeszkadzanie lub usiłowanie przeszkodzenia w przebiegu niezakazanego zgromadzenia. Chciała, by sąd ukarał ich kilkusetzłotowymi grzywnami.

Sąd o korzeniach ONR

We wtorek – po trwającym od listopada procesie – Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia uniewinnił 40 osób od policyjnych zarzutów.

Sędzia Łukasz Biliński, co stało się już tradycją, przez kilkadziesiąt minut precyzyjnie uzasadniał wyrok. W tym przypadku powoływał się na jednego z hiszpańskich filozofów i inne publikacje z okresu międzywojnia. Dużo czasu poświęcił na przypomnienie historii powstania i działalności Młodzieży Wszechpolskiej i ONR-u. – Są one postrzegane przez pryzmat tego, co robiły przed II wojną światową. Od początku prezentowały postawy przeciwko ludności żydowskiej. ONR postulował wręcz pozbawienie Żydów praw publicznych. Patrząc na obecną działalność tych organizacji, nie można tego pominąć. Sami nazywają się separatystami rasowymi. Nie ma w Polsce i Europie miejsca na takie hasła, ale takie akcenty nadal są obecne – wyliczał sędzia Łukasz Biliński.

Zachowanie protestujących nie było społecznie szkodliwe

Zaznaczył, że dorobek tych organizacji „w pewien sposób tłumaczył ten protest”. – Zasady rządów prawa nie da się pogodzić z takim stanowiskiem, jakie prezentują MW czy ONR. Organizacje, które kwestionują fundamentalne wartości jak m.in. tolerancja, nie mogą korzystać z ochrony wynikającej z wolności zgromadzeń – zauważył sędzia Biliński.

Podkreślał, że działania protestujących „rzeczywiście można ocenić jako usiłowanie przeszkodzenia w przemarszu”. Precyzował jednak: żeby stwierdzić popełnienie czynu zabronionego, muszą być spełnione wszystkie znamiona.

– W tym przypadku trudno przyjąć, by zachowanie protestujących było społecznie szkodliwe. Sąd nie widzi, w jaki sposób takie zachowanie mogłoby wyrządzić społeczeństwo krzywdę. Zachowanie protestujących nie godziło w wartości społecznie cenne – uzasadniał sędzia Łukasz Biliński.

„Są jeszcze sądy w Warszawie”

Tak wtorkowy wyrok skomentował adwokat Jarosław Kaczyński, który przed sądem reprezentował część obwinionych. – Sąd tego nie powiedział wprost, ale myślę, że spokojnie można powiedzieć, iż ten protest był czynem społecznie użytecznym. Trzeba pokazywać, że w Warszawie, w Polsce, nie ma miejsca dla osób odwołujących się do ksenofobii czy też jakiejkolwiek nienawiści na tle rasowym czy innym. Tym wyrokiem sędzia potwierdził, że polski wymiar sprawiedliwości wręcz sprzeciwia się istnieniu takich organizacji. Mam nadzieję, że w niedługim czasie te organizacje zostaną po prostu zdelegalizowane. Samorządy nie powinny się też bać zakazywania demonstracji organizowane przez faszyzujące grupy – powiedział „Wyborczej” Jarosław Kaczyński.

Orzeczenie nie jest prawomocne. Najpewniej odwoła się od niego śródmiejska policja, choć przedstawiciel oskarżyciela komisarz Andrzej Jakubczyk po wyjściu z sali rozpraw mówił, że „sprawa jest skomplikowana”. Na pytanie: „Czy będzie apelacja?” rzucił jedynie: „Trudno powiedzieć”. I odesłał do rzecznika.

Kaleta: Ten wyrok to wstęp do anarchii

Wyrok skrytykował Sebastian Kaleta, warszawski radny PiS. Na twitterze napisał: "Wstęp do anarchii. Bo co ma powiedzieć sąd na zatrzymanie narodowców za blokadę parady równości w Lublinie w 2018 roku? Blokowanie manifestacji zgłoszonej zgodnie z prawem jest naruszeniem konstytucyjnych praw manifestujących. Czy to narodowców, czy zwolenników ruchów LGBT" - przekonywał.


Wypowiedź Sebastiana Kalety - https://twitter.com/sjkaleta/status/1102961820137066497

Na Nowym Świecie, na wysokości skrzyżowania z Chmielną i Foksal, grupa kilkudziesięciu osób próbowała zablokować marsz. Uczestnicy kontrmanifestacji usiedli na ulicy, w rękach trzymali białe róże. Krzyczeli m.in.: „Warszawa wolna od faszyzmu” i „Faszyzm jest nielegalny”. W pewnym momencie policjanci zaczęli siłą ściągać protestujących z jezdni, umożliwiając przejście marszowi narodowców.

Jak zawsze - mylenie faszyzmuz nazizmem a tych obu z nacjonalizmem (mylonym z szowinizmem).

Po wszystkim śródmiejska policja skierowała do sądu wnioski o ukaranie protestujących z art. 52 Kodeksu wykroczeń – za przeszkadzanie lub usiłowanie przeszkodzenia w przebiegu niezakazanego zgromadzenia. Chciała, by sąd ukarał ich kilkusetzłotowymi grzywnami.

W sumie słusznie

Są one postrzegane przez pryzmat tego, co robiły przed II wojną światową. Od początku prezentowały postawy przeciwko ludności żydowskiej. ONR postulował wręcz pozbawienie Żydów praw publicznych. Patrząc na obecną działalność tych organizacji, nie można tego pominąć. Sami nazywają się separatystami rasowymi. Nie ma w Polsce i Europie miejsca na takie hasła, ale takie akcenty nadal są obecne – wyliczał sędzia Łukasz Biliński.

Dziwna postawa. Postulat taki w owym czasie był zgodny z ówczesnym prawem -dziś nikt takiego nie wysuwa. Potepianie organizacji za zgodne z prawem poglądy poprzedników sprzed 70 lat?

Zachowanie protestujących nie było społecznie szkodliwe
Zaznaczył, że dorobek tych organizacji „w pewien sposób tłumaczył ten protest”. – Zasady rządów prawa nie da się pogodzić z takim stanowiskiem, jakie prezentują MW czy ONR. Organizacje, które kwestionują fundamentalne wartości jak m.in. tolerancja, nie mogą korzystać z ochrony wynikającej z wolności zgromadzeń – zauważył sędzia Biliński.

"Tolerancja" (jak zawsze mylona z akceptacją) nie jest fundamentalną wartością

Podkreślał, że działania protestujących „rzeczywiście można ocenić jako usiłowanie przeszkodzenia w przemarszu”. Precyzował jednak: żeby stwierdzić popełnienie czynu zabronionego, muszą być spełnione wszystkie znamiona.

– W tym przypadku trudno przyjąć, by zachowanie protestujących było społecznie szkodliwe. Sąd nie widzi, w jaki sposób takie zachowanie mogłoby wyrządzić społeczeństwo krzywdę. Zachowanie protestujących nie godziło w wartości społecznie cenne – uzasadniał sędzia Łukasz Biliński.

Orzeczenie nie jest prawomocne. Najpewniej odwoła się od niego śródmiejska policja, choć przedstawiciel oskarżyciela komisarz Andrzej Jakubczyk po wyjściu z sali rozpraw mówił, że „sprawa jest skomplikowana”. Na pytanie: „Czy będzie apelacja?” rzucił jedynie: „Trudno powiedzieć”. I odesłał do rzecznika.

Oczywiście MW i ONR nie wysłały oskarżycieli posiłkowych???

https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1768448,3,polityczny-wymiar-polskich-jablek.read

Juliusz Ćwieluch 23 października 2018
Polityczny wymiar polskich jabłek
Jabłko postawione na ­głowie
Rozmowa z Antonim Gęsickim, sadownikiem i szefem grupy producenckiej, o klęsce urodzaju, politycznym wymiarze jabłka i cięciu drzew na Jennifer Lopez.


JULIUSZ ĆWIELUCH: – Skąd się wzięła potęga polskich sadowników?
ANTONI GĘSICKI: – Z zazdrości.

Jak to?
Jeden gospodarz w okolicy posadził sad. Zarobił. Kupił dobry samochód. Sąsiad patrzył, że tamtemu się dobrze powodzi. Pozazdrościł. Sam zaczął sadzić jabłonie. I tak się rozwinęło sadownictwo w Polsce. W latach 60. studiowałem na SGGW i już wtedy rodzice sadownicy podwozili dzieci pod uczelnię bmw. Na jabłku była niesamowita przebitka. Na dzisiejsze pieniądze kilogram kosztował wtedy jakieś 20 zł. Tak powstało grójeckie zagłębie jabłkowe. Z kolei pod Limanową z jabłek żyją za grzechy.

To musieli sporo grzeszyć, bo w jabłku są trzeci po Grójcu i Sandomierzu.
Ojciec mi opowiadał taką anegdotę, że pod Limanową jabłka wzięły się od księdza pasjonata. Namawiał chłopów na sady, ale opornie to szło. Aż wpadł na pomysł, że w ramach pokuty będzie dawał posadzenie drzewka. Im cięższy grzech, tym więcej jabłonek trzeba było posadzić. No i wtedy się przyjęło.

A pan sad posadził za grzechy czy z zazdrości?
Ja sadziłem z rozsądku. Widziałem, jak załamuje się produkcja wiśni, to przeszedłem na jabłka. Po drodze jeszcze śladem ojca siedziałem trochę w nasiennictwie. Ja jestem taki niespokojny duch. Lubię zmieniać, nie boję się wyzwań. Wcześniej jeszcze miałem porzeczkę. Widziałem, że to owoc nieperspektywiczny, to zaangażowałem się mocno w borówkę amerykańską. Może nawet mocniej, niż chciałem, bo się zawziąłem. Kiedy borówka zaczęła wchodzić do Polski, nikt nie chciał mi pomóc w prowadzeniu uprawy. Kto miał borówkę, strzegł tej wiedzy jak najgłębszej państwowej tajemnicy. Na borówce była niezła przebitka. Zupełnie jak kiedyś na jabłku.

I nie chcieli, żeby borówka, jak dziś jabłko, rozwinęła się z zazdrości?
No trochę tak chyba było. Ale Polak jest zawzięty. A przy tym bardzo pracowity. Ludzie, tak jak i ja, metodą prób i błędów zaczęli borówkę sadzić i na moje oko za trzy, cztery lata z borówką też będzie kłopot, bo nieuchronnie zbliżamy się do nadprodukcji. U nas tradycyjnie idzie się na żywioł.

I stąd te dzisiejsze kłopoty sadowników?
W dużym uproszczeniu tak.

A w mniejszym?
W mniejszym to musielibyśmy mówić o typowych polskich przywarach, które nie pozwalają się nam dogadać i wspólnie kreować produkcji. O roli państwa, braku wyobraźni ekonomicznej, zmianach klimatu, kulturowych przemianach w zachowaniach konsumentów. To wszystko razem doprowadziło do tego, że dziś w skupie za kilogram jabłek przemysłowych cena spadła do 8–10 gr.

W sklepie koło mojego domu jabłka są po 2 zł.
Proszę pana, sadownik takich pieniędzy za kilogram jabłek dawno już nie widział. Zeszły rok był dla nas udany, bo dla jabłka był gorszy. Na rynku było mało owoców, więc cena poszybowała. W jabłku, jak powszechnie wiadomo, jest jednak przemienność i już w czerwcu tego roku wiadomo było, że czeka nas urodzaj, który właśnie płynnie przeszedł w klęskę urodzaju. I stąd te 8–10 gr w skupie za kilogram jabłka przemysłowego.

Czyli jakiego?
Jeszcze w zeszłym roku powiedziałbym, że jabłka najgorszej jakości, niewyrośniętego, z wadami, słabo wybarwionego, a nawet poniszczonego, zebranego spod drzewa. W tym roku jest tyle jabłek, że najbardziej zdesperowani gotowi są wozić na skup jabłka, które spokojnie można by sprzedać jako deserowe. Ja sam nie doszacowałem u siebie zbiorów na jakieś 300 ton. Ale to pestka w porównaniu z całym krajem. Z moich wyliczeń wynika, że nadprodukcja będzie w tym roku mniej więcej na poziomie miliona ton. Tyle mniej więcej jabłek musi się zmarnować, bo przemysł zdoła przerobić góra 2,5 mln ton. Konsument w Polsce i za granicą zje ok. 1,5 mln ton. A produkcja będzie na poziomie od 4,5 do 5 mln ton.

Skąd się wzięło tyle tych jabłek?
W zeszłym roku mrozy poniszczyły kwiaty, więc w tym roku jabłonie były wypoczęte. Pąki dobrze zawiązały. Rok był rekordowy pod względem upałów. Później w odpowiednim momencie przyszły deszcze, no i nie wiadomo, co robić z tymi jabłkami.

Podobno rząd wie.
Podobno.

Minister rolnictwa chwalił się, że namówił firmę Eskimos, żeby rozpoczęła skup jabłek po 25 gr za kilogram.
Z tego, co wiem, termin rozpoczęcia skupu po tej cenie jest ciągle przesuwany. Ale kiedy już się rozpocznie, to przecież sytuacji nie uzdrowi, bo ciągle będzie za dużo jabłek na rynku. Eskimos to nie jest firma znana w sadownictwie. Nie zajmują się przetwórstwem jabłek. Kojarzę ją z mrożonkami. Nawet jeśli skupią 300 tys. ton z rynku, to te owoce nie znikną w jakiś magiczny sposób. Przesunięty zostanie tylko termin ich ponownego wejścia na rynek. Nam potrzeba wizjonera, który załatwi sprawę systemowo, bo polskie sadownictwo jest w głębokim dołku już od czterech lat.

A kto je tam wykopał?
Można nawet powiedzieć, że na wojnie Rosji z Ukrainą najciężej ranne zostało polskie jabłko. Unia nałożyła sankcje gospodarcze na Rosję, a oni w zamian zamknęli swój rynek polskim sadownikom. Z dnia na dzień największy producent jabłek w Europie stracił swój największy rynek zbytu.

Musiało zaboleć.
Ludzie zostali z tonami jabłek, których nie mieli gdzie sprzedać. A za płotem już stał pan z banku i pytał, kiedy spłacą następną ratę kredytu, bo przecież ten cały polski sukces sadowniczy tuczony był na unijnych dotacjach i bankowych kredytach.

I co was uratowało?
W kryzysie to my jesteśmy wspaniałym narodem. Poszło hasło „zrób na złość Putinowi i zjedz jabłko”. I ludzie jedli. Konsumpcja nagle się odbiła. W 2014 r. Polacy zjedli dodatkowo 300 tys. ton jabłek. Rząd trochę nam pomógł, bo zaczął się skup interwencyjny i rozdawanie jabłek za darmo.

Skoro rozdawali jabłka za darmo, to chyba wam nie pomagali, bo psuli rynek.
Na życie trzeba patrzeć z szerszej perspektywy. Pewnie połowa z tych, co dostali jabłka za darmo, rzeczywiście nie poszła już do sklepu. Ale druga połowa jabłek nie kupowała, bo stracili ten nawyk albo byli za biedni na kupowanie owoców. Dieta Polaków to jest temat na odrębny wywiad, ale o tym później. Polacy są z natury oszczędni, ale i trochę zachłanni. Dostawali jabłka za darmo, to brali, ile się dało. Przynosili te góry jabłek do domu. I coś trzeba było z tym zrobić. A że jesteśmy też kreatywni, to jeden upiekł z nich ciasto, inny zawekował, ktoś przesmażył na konfitury. Okazało się, że jabłko jest nie tylko do chrupania. Dobrze komponuje się w naleśniku. Lekko kwaskowate ożywia smak mięs. Ludzie przypomnieli sobie wiele zapomnianych przepisów. Szło to w dobrą stronę.

I?
I skończyło się jak zawsze. Słomiany zapał, brak konsekwencji, akcyjność. Nie było komu przypilnować, żeby pielęgnować w konsumentach dobre przyzwyczajenia. Ludzie szybko zapomnieli, że Putinowi trzeba robić na złość co roku. Parę spraw koncertowo położono. Szczególnie zły jestem za to, co zrobiono z akcją rozdawania jabłek w szkołach. Z tego, co widziałem, do szkół poszedł najgorszy sort jabłek. Małe, bez smaku. No takie, że świnie trzeba było tym karmić, a nie dzieciom rozdawać. Nie ma się co dziwić, że dzieci chętniej się tymi jabłkami rzucały, niż je zjadały. A przecież przyzwyczajenie do produktu najmłodszego klienta to podstawa budowania każdej marki. Proszę zobaczyć, co robią ci od bananów. Radosne plakaty z uśmiechniętą małpką. A my w tym czasie rozdawaliśmy jabłka trzeciej kategorii i cieszyliśmy się, że najgorszy towar zszedł z magazynów.

W swoją pierś się pan też teraz uderza?
Ja ładniejsze jabłka odwoziłem do skupu przemysłowego.

Sam pan powiedział, że w jabłku jest przemienność. W tym roku dostaniecie finansowo w skórę, ale w przyszłym problemu już nie będzie.
Będzie.

Pogubiłem się.
To tak jak sadownicy. Cofnijmy się o cztery lata. Polska traci swój największy rynek zbytu na jabłka na Wschodzie. I co z tym robimy?

Próbujecie sprzedawać na Zachodzie?
Zgadza się. Niestety, polskie jabłka nie przebiły się na Zachód. Po pierwsze, nie mieliśmy tych odmian, które oni lubią, czyli red jonaprince, gala prążkowana, red cup. Po drugie, na Zachodzie trwała już rewolucja żywieniowa. Niemcy zaczęli ograniczać konsumpcję soków, bo przestawili się na picie wody mineralnej. Dietetycy przekonali ich, że tak jest zdrowiej. Na dodatek mieli swoje jabłka, więc sprytnie chronili rynek poprzez wyśrubowane standardy produkcji.

Szukacie więc innych rynków.
Szukamy, ale bez większych sukcesów, bo każdy szukał na własną rękę. Na dodatek nie zdradzę żadnej tajemnicy, jeśli powiem, że klient rosyjski był mało wymagający. Na Rosję szedł idared. Odmiana przeciętna w smaku, ale za to wytrzymała, przez co dobrze znosiła długi transport i długo mogła być w obrocie. Szampion też im smakował, ale na zachodzie Europy jednak się nie przyjął. Próbowaliśmy z ligolem, ale też się nie udało.

Dlaczego?
Na Zachodzie lubią, żeby jabłko było dobrze wybarwione, a u ligola nie jest to proste. W dodatku jest trudny w produkcji.

Mówi pan jak o towarze z fabryki, a nie uprawie pod chmurką.
Współczesny sad to jest rodzaj fabryki. Jabłoń, którą pan zna z dzieciństwa, w moim sadzie wyglądałaby jak jakiś egzotyczny okaz. Dzisiejsze drzewka mają średnio po 2–2,5 m, żeby łatwo rwało się owoce. Około 20–25 gałązek i korzenie tak słabe, że bez wsparcia bambusowym kołkiem i wzmocnienia systemem mocno napiętych drutów żadne z nich samo by nie ustało. O utrzymaniu tych wszystkich owoców już nawet nie mówiąc.

A co wam te korzenie przeszkadzały?
Niepotrzebnie zabierały energię drzewa do funkcji, której już nie potrzebowało, czyli do trzymania pnia w pionie. Skoro w tej kwestii możemy wyręczyć naturę, nie było sensu, żeby traciła na to czas i energię. Naukowcy wyprodukowali więc takie podkładki, których korzenie pobierają tylko wodę i sole mineralne. Nic więcej robić nie muszą.

Bawicie się w Pana Boga?
O bawieniu się w Pana Boga to niech pan z branżą mięsną porozmawia. U nas to jest przedszkole w porównaniu z nimi.

Ale to wy tracicie przez nich rynek.
Prawda jest taka, że Polacy jedzą za dużo mięsa. Mięso jest sycące, łatwe w obróbce i zdecydowanie za tanie. W efekcie wypiera z diety wszystko inne, co się okrutnie zemści na naszych dzieciach. Kilkanaście lat temu przeciętny Polak zjadał około 26 kg jabłek rocznie. Dziś zjada 11 kg i spożycie ciągle spada. Na dodatek jabłko, jako naturalna przegryzka pomiędzy posiłkami, przegrywa jeszcze z batonikami, chipsami i innym śmieciowym jedzeniem.

Dalej czegoś nie rozumiem. Odpadł największy rynek zbytu. Na własnym konsumpcja spada, a produkcja jabłek ciągle rośnie. Gdzie tu sens?
A kto powiedział, że jest jakiś? Sadownicy stali się zakładnikami własnego sukcesu. Żeby rozwijać produkcję, sięgali po pieniądze z Unii Europejskiej. Sadzili nowe sady. W hektarach to się nawet jakoś specjalnie nie zmieniało, ale w wydajności następował skokowy wzrost. Kiedyś dziadek sadził sad wnukowi. Jabłoń rosła samodzielnie. Zaczynała owocować w piątym roku. W dziesiątym osiągała pełnię wydajności. Drzewo żyło 30, czasem 40 lat. Dopiero po tym czasie je wycinano i sadzono nowe. Teraz jak ktoś ma dobre zdrowie, to może przeżyć cztery sady. W kwietniu sadzisz drzewa, a rok później masz już 10–15 ton z hektara. Dobry sadownik jest w stanie zebrać 50 ton z hektara. Mój rekord to 90 ton, ale sam uważam, że to była przesada.

Pewnie oprysk goni oprysk, to wszystko rośnie jak na drożdżach.
Gdyby to było takie proste, to każdy na świecie miałby takie wyniki. Przecież dziś każdy ma dostęp do tych samych preparatów. Ludziom się wydaje, że sadownictwo to jakaś banalna sprawa. Sadzisz drzewko. Opryskasz raz, drugi i już. Tyle lat w tym siedzę, a ciągle się czegoś nowego uczę. I to od najlepszych. Trzy razy w roku ściągam do mojego sadu naukowca z Holandii. Nie jest tani, ale wart jest każdego zapłaconego mu euro.

Zdradzi pan jakiś jego sekret?
Sekrety zostawię dla siebie, bo jak powiedziałem, nie są tanie. Ale opowiem o czymś, co każdy może zobaczyć, jak przejedzie koło mojego sadu. U nas żartują, że drzewka podcina się na Jennifer Lopez, czyli szeroko w biodrach, cieniutko w tali. Trochę szerzej w klatce piersiowej i cieniutka szyja. Fachowa nazwa takiego cięcia to „madonna”.

Podcinacie na Jennifer Lopez i macie gwiazdorskie jabłka?
Nie, dobrze wybarwione. Dziś klient żąda jabłka jednobarwnego i jednolicie wybarwionego. Przy takim cięciu całe drzewo jest równomiernie nasłonecznione. Liście nie zasłaniają owoców i nie robią się plamy.

A nie lepiej byłoby się pozbyć liści?
Przez sympatię panu doradzę, żeby pan się nie brał za sadownictwo. Liść, proszę pana, to podstawa, tajemnica sukcesu udanego jabłka. Liście są jak fabryka, która produkuje cukry, czyli energię. Tą energią napędzany jest wzrost owoców. Jabłko samo w sobie za wiele nie robi. To liście pracują na jego sukces. Jabłko musi z daleka przyciągać wzrok klienta. Klient i tak już nam zrobił w sadzie rewolucję.

Taką z ofiarami?
Jak najbardziej. Poległo wiele starych odmian. W dawnych czasach towar nakładał sprzedawca. Przyszła demokracja. Ludzie zaczęli wybierać polityków, to i jabłka też chcieli sami wybierać. Wybierali, przebierali, nie każda odmiana taką konfrontację z klientem wytrzymała. Jabłko z cieńszą skórką wypadło z rynku. Trzeba było ciąć całe sady, żeby jedne odmiany zastępować innymi. Tymi z grubszą skórą, odporniejszymi na kontakt z klientem.

To zupełnie jak w polityce. Ci z cieńszą skórką też musieli polec.
No i mamy to, co mamy. Ale wróćmy lepiej do jabłek, bo polityka jabłku nie służy. Politycy od dawna obiecywali, że pomogą branży. Wystarczyłoby, żeby wprowadzili niższą akcyzę na cydr. Dopóki akcyza na cydr będzie taka jak na alkohol, a nie jak na piwo, to produkcja cydru w Polsce się nie rozwinie. Choć mogłaby być bardzo opłacalna, bo mamy smaczne jabłka.

Ile musiałby człowiek wypić tego cydru, żeby uratować branżę przy takiej nadprodukcji?
A dlaczego pan mówi: człowiek? Ja bym cydrem poił również zwierzęta hodowlane.

Rozumiem, że zwierzęta hodowlane nie mają łatwego życia, ale czy wpędzanie ich w alkoholizm to najlepszy pomysł na poprawę?
Żaden alkoholizm. Mówimy o paru litrach dziennie i to cydru przemysłowego, czyli o niskim stężeniu alkoholu. Krowa to spore zwierzę, kilkoma litrami cydru się nie upije. Za to jest już naukowo udowodnione, że bydło, które pije cydr, ma lepsze mięso, bo tłuszcz rozprowadzany jest równomiernie po całym ciele. Nie ma skrzepów tłuszczu, tylko przenika do wszystkich komórek. We Francji tak robią. W Japonii, która uchodzi za producenta najlepszych steków na świecie, krowy dostają sake. Są nawet masowane, żeby to mięso było jednorodne i jędrne.

A jakieś inne sposoby?
Dużo się mówi o kłopotach energetycznych. Produkujmy więc z jabłek prąd. Przecież jabłko jest idealne do biogazowni, bo jest bardzo wydajne energetycznie.

Skoro to takie proste, to dlaczego o to nie walczycie?
W Holandii, która jest liczącym się producentem jabłek, jest pięć grup producenckich. W Polsce ponad 200. W naszej gminie nie udało się stworzyć jednej grupy – powstały trzy. Im więcej grup, tym wyższe koszty i mniejsza siła przebicia.

Czyli jabłko to Polska w pigułce.
Polskie jabłko choruje na polskie choroby.

ROZMAWIAŁ JULIUSZ ĆWIELUCH