Koszmarki architektury "ducha Soboru"

Kościół św. Jana Chrzciciela w Uddingston w Szkocji (1987)



Poprzedni, neogotycki kościół wyglądał tak:

[…] awangardyzmy potrzebne są do udawania talentu. Bo nowa forma pojawia się niezwykle rzadko. Przetwarzanie formy zastanej — oto cała nowość arcydzieł. Kto tego nie potrafi — obrażony ucieka od form zastanych i stara się tylko o to, „żeby było inaczej”. Tak powstają różne awangardy. Tak powstają kicze, knoty i grafomańskie utwory.
Tak też powstają koszmarne budowle pseudo-sakralne. Zwłaszcza u nas, gdzie księża przeważnie nie mają smaku, zaś architekci nie mają na ogół pojęcia o sacrum. Prawie dwadzieścia lat temu proponowałem na piśmie (za pośrednictwem księdza Niewęgłowskiego) utworzenie przy Episkopacie stałej komisji artystycznej, która między innymi zajęłaby się rozpatrywaniem składanych w Kurii projektów budowy kościołów. Nie było najmniejszego odzewu. Minęły te dwie dziesiątki lat i mamy w Warszawie to, co mamy: odstręczające, nieudane knoty architektoniczne, udające budowle sakralne, w których nie daje się ani wysiedzieć, bo tak są szpetne, ani modlić, bo tak nie mają nic wspólnego ze świątynią. Niemal każdy z projektantów ma ambicje twórcze (szkoda tylko, że nie ma twórczych zdolności), stąd za żadne skarby nie skopiuje (co byłoby bezpieczniejsze) jakiejś pięknej świątyni z minionych stuleci. „Co? Style historyczne? Ależ, skąd! To już zamknięta karta. Trzeba tworzyć coś nowego”. A jak to „nowe” wygląda? Znowu, jak w innych dziedzinach sztuki współczesnej, stanowi ono realizację zasady „żeby było inaczej”. Rezultat? Żadnej jednolitej wizji potraktowania bryły, żadnej jednolitej, podporządkowanej potrzebie wyrażenia sacrum, wizji organizacji przestrzennej wnętrza. Wszystko bywa rządzone kaprysem i dowolnością, wszystko jest nijakie i przede wszystkim przypadkowe. Za wszystkim tym stoi przekonanie architektonicznego konowała, że z form architektury dotychczasowej nie da się już niczego nowego wykrzesać, tym bardziej, że operuje się dziś w budownictwie zgoła innymi technologiami.

Jerzy Narbutt, Co się skończyło? [w:] Uciec z wieży Babel, ss. 58–62, na ss. 60–61.

- Kilka razy widziałem jak przed moim domem ludzie robią znak krzyża, na wszelki wypadek, nie będąc pewnymi czy to nie kościół - mówi właściciel zupełnie nieprzeciętnego domu, który powstał pod Lublinem.

https://www.bryla.pl/bryla/56,85301,9637081,Dom_pod_Lublinem___zupelnie_nietypowy,,ga.html

https://www.google.com/maps/@51.2788555,22.5913154,3a,75y,162.96h,92.34t/data=!3m6!1e1!3m4!1sGdLCUuaz0XHQByuiCULA0A!2e0!7i16384!8i8192?entry=ttu

Nie wiem - śmiać sie czy płakać.

(może to już było na  tu na forum)

Kościół Nawiedzenia NMP w Rzymie (1971)

Pamiętam, jest taki poziom w Mass Effect 3. Ten z ratowaniem ostatniej płodnej samicy Krogan. Popatrzcie jaka pobożna gra - poziom wzorowany na świętym kościele rzymskim, bronimy cywilizacji życia i jeszcze Skutki Mszy w tytule!

Tak na pocieszenie, że to nie tylko kościoły bywają szkaradne, taką sobie fontannę zafundowali w Wiedniu ostatnio :


Zaledwie 1,8mln euro kosztowała, a sam Bundespräsident uświetnił otwarcie.

Coś pięknego 

Świątynia Opatrzności Bożej, wyciskarka do cytryn.

Kościół szpitalny pw. Matki Bożej Płaczącej w Palermo.

Nic dziwnego, że Płacząca.

Nowa posadzka kościoła św. Patryka w Newtownards:

Przy budowie kościoła pod wezwaniem św. Jana Pawła II w Opolu. Świątynia powstaje przy ul. Witosa 40. Gotowy jest już natomiast dom parafialny i klasztor dla sześciu zakonników. Ten ostatni będzie połączony z kościołem specjalnym łącznikiem na wysokości pierwszego piętra. Do pracy przystąpili dekarze, którzy kładą poszycie dachowe. Nie należą one do najłatwiejszych ze względu na skomplikowaną bryłę dachu. Projekt budowli opartej na planie krzyża nawiązuje bowiem swoją architekturą do mitry papieskiej.

https://nto.pl/dekarze-buduja-juz-dach-nowego-kosciola-w-opolu-konsekracja-swiatyni-coraz-blizej-oto-postep-prac/ar/c1-18373257

Architektura jest bardzo ładna. Tak powinno budować się kościół w kształcie prostokąta.

No no, jednak Lolkowi zbudują porządny kościół. Szok i niedowierzanie. Jestem pozytywnie zaskoczony.

Bryła bardzo dobra. Wnętrze jest super. Tam nawet będzie akustyka i nietrudne do ogrzania. Jedyny minus to wujowy kształt dzwonnicy. Na pewno zobaczymy jeszcze cenzopapy z frontonem kościoła.

No no, jednak Lolkowi zbudują porządny kościół. Szok i niedowierzanie. Jestem pozytywnie zaskoczony.

Bryła bardzo dobra. Wnętrze jest super. Tam nawet będzie akustyka i nietrudne do ogrzania. Jedyny minus to wujowy kształt dzwonnicy. Na pewno zobaczymy jeszcze cenzopapy z frontonem kościoła.

Gruba przesada, nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle większości innych, posoborowych obiektów sakralnych w Polsce. Właściwie jedyne co dobrego można o tym budynku powiedzieć to to że pomimo brzydoty będzie jednak przypominać kościół oraz pasuje jak ulał do osiedla tandetnych, współczesnych domów w tle. Zapewne za około 20 lat rozpocznie się wielka akcja burzenia tych wszystkich gargameli więc sens inwestycji jest wątpliwy.   

No no, jednak Lolkowi zbudują porządny kościół. Szok i niedowierzanie. Jestem pozytywnie zaskoczony.

Bryła bardzo dobra. Wnętrze jest super. Tam nawet będzie akustyka i nietrudne do ogrzania. Jedyny minus to wujowy kształt dzwonnicy. Na pewno zobaczymy jeszcze cenzopapy z frontonem kościoła.

Gruba przesada, nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle większości innych, posoborowych obiektów sakralnych w Polsce. Właściwie jedyne co dobrego można o tym budynku powiedzieć to to że pomimo brzydoty będzie jednak przypominać kościół oraz pasuje jak ulał do osiedla tandetnych, współczesnych domów w tle. Zapewne za około 20 lat rozpocznie się wielka akcja burzenia tych wszystkich gargameli więc sens inwestycji jest wątpliwy.   

Mam podobne odczucia. Faktycznie przypomina kościół co w dzisiejszych czasach jest już atutem.
Niestety sama bryła nie dominuje nad okolicą (to niski obiekt) i działka też taka klaustrofobiczna. Dodatkowo widzę, że nowoczesne osiedle dla "młodych, wykształconych, zadłużonych z wielkich miast" (tak tak, Opole ma ego większe niż Warszawa) więc przewiduję problemy np. "że dzwony przeszkadzają mieszkańcom" itp.

A może my tak narzekamy a to po prostu nie ma już architektów, którzy by byli w stanie zrealizować projekt tego typu w sposób godny i spektakularny?

Zamiast osiedlowy plac zabaw dla dzieci jak w PRL-u, to budują kościół. Znam księdza który mieszkał na przeciwko kościoła i został księdzem diecezjalnym. Jak widać w  Opolu jest dom parafialny i klasztor dla sześciu zakonników. Przewiduję, że przy działce klaustrofobicznej znajdzie się nowe powołanie na księdza lub zakonnika z tej samej parafii.