Forum Krzyż
Novus Ordo => Kościół posoborowy => Wątek zaczęty przez: Anna M w Grudnia 14, 2021, 12:22:47 pm
-
Dominikanin o. Stanisław Nowak odszedł z Kościoła
(https://wf1.xcdn.pl/files/21/12/14/471742_CD3D_529703_6L7F_IMG_0579_83.jpg_82.jpg.webp)
O. Stanisław Nowak był znanym rekolekcjonistą.
Dominikanie poinformowali, że zakonnik, który przez wiele lat pracował w Lublinie, złożył deklarację odejścia z Kościoła Rzymskokatolickiego.
Lubelscy dominikanie wydali w tej sprawie oświadczenie:
Z przykrością informujemy, że brat Stanisław Nowak, który mieszkał i pracował w naszym klasztorze w latach 2009-2012 i 2017-2020, złożył deklarację odejścia z Kościoła rzymskokatolickiego. Oświadczamy, że brat Stanisław Nowak poprzez fakt notorycznego odstępstwa od wiary katolickiej został mocą samego prawa usunięty z Zakonu zgodnie z kanonem 694 § 1, pkt. 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Odejście br. Stanisława z Kościoła Katolickiego zostawiło po sobie wiele ran i niedokończonych spraw. Wcześniej bowiem do klasztoru lubelskiego i do prowincjała Polskiej Prowincji Zakonu wpłynęły zawiadomienia dotyczące nadużyć emocjonalnych brata Stanisława w relacjach duszpasterskich. Przepraszamy wszystkie Osoby, które zostały w jakikolwiek sposób zranione zarówno wcześniejszym jego zachowaniem względem nich, jak i faktem jego odejścia z Zakonu i Kościoła. Ubolewamy, że w związku z popełnieniem przez niego przestępstwa schizmy (por. kan. 751 KPK) oraz wydaleniem go z mocy samego prawa z Zakonu zostają zawieszone wszystkie postępowania kanoniczne w jego sprawie. Wiąże się to z faktem, że Kościół może sądzić tylko swoich członków, a brat Stanisław już nim nie jest.
Zdajemy sobie sprawę, że po odejściu z Zakonu i Kościoła Stanisława Nowaka może towarzyszyć Wam ból i pustka. Nie chcemy, żeby ktokolwiek z Was został pozostawiony sam sobie z wątpliwościami i uczuciami, które przeżywa w związku z tą sprawą. Jako bracia dominikanie jesteśmy do Waszej dyspozycji.
Bracia Dominikanie
https://lublin.gosc.pl/doc/7269502.Dominikanin-o-Stanislaw-Nowak-odszedl-z-Kosciola
-
Pani Ania podała wiadomość o wystąpieniu w/w zakonnika z Kościoła. Ciekawe. Aż prosi się o dyskusję n.t przyczyn występowania z Kościoła. Może do "worka" to. . . .
Ale czy na tym marniejącym forum jeszcze się dyskutuje?
-
Ciekawy w tym kontekście jest fakt, że z tego samego tytułu (751KPK) JPII ekskomunikował arcybiskupa Lefebvre w "Ecclesia Dei" (punkt 3), który to biskup jednak dalej był w Kościele ;-)
I znowu potwierdza się, że albo JPII się wtedy myłił, albo braciszkowie się teraz mylą.
Wiąże się to z faktem, że Kościół może sądzić tylko swoich członków, a brat Stanisław już nim nie jest.
-
Ten fragment ciekawy w tym Oświadczeniu:
Odejście br. Stanisława z Kościoła Katolickiego zostawiło po sobie wiele ran i niedokończonych spraw. Wcześniej bowiem do klasztoru lubelskiego i do prowincjała Polskiej Prowincji Zakonu wpłynęły zawiadomienia dotyczące nadużyć emocjonalnych brata Stanisława w relacjach duszpasterskich. Przepraszamy wszystkie Osoby, które zostały w jakikolwiek sposób zranione zarówno wcześniejszym jego zachowaniem względem nich, jak i faktem jego odejścia z Zakonu i Kościoła.
Na czym konkretnie polegały te nadużycia emocjonalne? Kiedy i w jakich okolicznościach miały miejsce? Ile tych zawiadomień wpłynęło? - ale tego zapewne się nie dowiemy. Wcześniej był o. Paweł M, teraz ten, a w ogóle wielu takich co na bakier z wiarą katolicką.
-
Z innych stron możemy się dowiedzieć, że on odszedł z zakonu już w połowie 2020 roku, ale oficjalne pismo złożył na ręce prowincjała właśnie teraz.
– Dobrze by było, aby dominikanie doprecyzowali swój komunikat – sugeruje osoba znająca Nowaka. Nasz rozmówca sam zastanawia się nad tym, o co dokładnie może chodzić. – Jeśli Nowak jeszcze w ubiegłym roku udzielał sakramentów – chrzcił dzieci, udzielał ślubów – to moim zdaniem jego przełożeni z czystej przyzwoitości powinni wyjaśnić wszystkim zainteresowanym, co takiego się stało.
We wtorek przesłaliśmy pytania prowincjałowi zakonu, ale do zamknięcia wydania nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Nie udało nam się też skontaktować ze Stanisławem Nowakiem. Nie odebrał telefonu. Nie odpisał też nam na SMSa.
... cytat stąd:
https://www.dziennikwschodni.pl/lublin/na-jego-msze-przychodzily-tlumy-dlaczego-lubelski-dominikanin-odszedl-z-kosciola,n,1000300209.html
-
Ciekawy w tym kontekście jest fakt, że z tego samego tytułu (751KPK) JPII ekskomunikował arcybiskupa Lefebvre w "Ecclesia Dei" (punkt 3), który to biskup jednak dalej był w Kościele ;-)
Punkt 3 z Ecclesia Dei brzmi:
"3. Czyn ten sam w sobie był aktem nieposłuszeństwa wobec Biskupa Rzymu w materii najwyższej wagi, mającej kapitalne znaczenie dla jedności Kościoła, jaką jest wyświęcanie biskupów, poprzez które urzeczywistnia się w sposób sakramentalny sukcesja apostolska. Tak więc tego rodzaju nieposłuszeństwo, zawierające w sobie praktyczną odmowę uznania prymatu rzymskiego, stanowi akt schizmatycki. Spełniając ten czyn – pomimo formalnego upomnienia przesłanego przez Kardynała3 Prefekta Kongregacji Biskupów 17 czerwca – abp Lefebvre oraz kapłani Bernard Fellay, Bernard Tissier de Mallerias, Richard Williamson i Alfonso de Galarreta ściągnęli na siebie przewidzianą przez prawo kościelne ciężką karę ekskomuniki4."
https://www.ekai.pl/dokumenty/list-apostolski-motu-proprio-ecclesia-dei/
Z kolei w artykule ks. Grzegorza Śniadocha pt. Apostazja czytamy takie słowa:
"Przynależność do Kościoła opiera się na więzach wiary, sakramentów i zwierzchnictwa oraz wspólnoty. Utrzymywanie tej komunii jest jednym z podstawowych obowiązków każdego katolika.
Zatem obowiązek ten w najbardziej radykalny sposób narusza osoba, która dokonuje aktu odstępstwa od tej wspólnoty, bądź to jako apostata, który całkowicie porzuca wiarę chrześcijańską, bądź też jako schizmatyk, który odmawia uznawania zwierzchnictwa Biskupa Rzymskiego lub odmawia utrzymywania wspólnoty z członkami Kościoła, uznającymi to zwierzchnictwo.
stąd cytat:
https://www.przymierzezmaryja.pl/uwaga--apostazja-,7836,a.html
W kanonie 751 czytamy:
Kan. 751.
Herezją nazywa się uporczywe, po przyjęciu chrztu, zaprzeczanie jakiejś prawdzie, w którą należy wierzyć wiarą boską i katolicką, albo uporczywe powątpiewanie o niej; apostazją - całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej, schizmą - odmowa uznania zwierzchnictwa Biskupa Rzymskiego lub utrzymywania wspólnoty z członkami Kościoła, uznającymi to zwierzchnictwo.
-
I znowu potwierdza się, że albo JPII się wtedy myłił, albo braciszkowie się teraz mylą.
Wiąże się to z faktem, że Kościół może sądzić tylko swoich członków, a brat Stanisław już nim nie jest.
Braciszkowie się nie mylą, bo on odszedł nie tylko z Zakonu, ale definitywnie z Kościoła i jak nie jest członkiem Kościoła to jak go mają sądzić.
-
Troche odbiegamy od tematu. Moim zamiarem było wykazanie sprzeczności prawnej w dokumencie "Ecclesia Dei" na przykładzie tego paragrafu 751 z KPK. Schizmatyków i apostatów się nie sądzi, bo są poza Kościołem.
Mówiąc krótko - święcenia biskupie bez zgody papieża nie są a priori aktem schizmatyckim.
Tak, ma Pani rację. Braciszkowie się nie pomylili, tylko JPII, sam kardynał Ratzinger to potwierdził :-)
Bo jeżeli Bractwo ciągle było przedmiotem sprawy Kongregacji, to nie mogło być schizmatyczne, a jest tak tylko wtedy, gdy §751 jest bezprzedmiotowy.
https://sspx.org/sites/sspx/files/hawaii_six_documents.pdf
-
Troche odbiegamy od tematu. Moim zamiarem było wykazanie sprzeczności prawnej w dokumencie "Ecclesia Dei" na przykładzie tego paragrafu 751 z KPK. Schizmatyków i apostatów się nie sądzi, bo są poza Kościołem.
Pan przywołał pewne dokumenty, a ja je zacytowałam, aby zapoznać się ze znaczeniem tych terminów i tyle było odbiegnięcia z mojej strony. Moim zamiarem nie było wchodzenie na wykazywanie sprzeczności prawnej w dokumencie "Ecclesia Dei", gdyż nie jestem kanonistką ds. Interpretacji Tekstów Prawnych.
Tak, ma Pani rację. Braciszkowie się nie pomylili, tylko JPII, sam kardynał Ratzinger to potwierdził :-)
Tu nie chodzi o moją rację i pomijam tę dyskusję bo wątek nie dotyczy abp Lefebvre, ani FSSPX, a każda osoba, w przypadku święceń biskupich bez mandatu papieskiego, jest rozpatrywana indywidualnie, według jej sytuacji osobistej w odniesieniu do zaciągnięcia kary ekskomuniki latae sententiae zarezerwowanej Stolicy Apostolskiej.
-
Z innych stron możemy się dowiedzieć, że on odszedł z zakonu już w połowie 2020 roku, ale oficjalne pismo złożył na ręce prowincjała właśnie teraz.
– Dobrze by było, aby dominikanie doprecyzowali swój komunikat – sugeruje osoba znająca Nowaka. Nasz rozmówca sam zastanawia się nad tym, o co dokładnie może chodzić. – Jeśli Nowak jeszcze w ubiegłym roku udzielał sakramentów – chrzcił dzieci, udzielał ślubów – to moim zdaniem jego przełożeni z czystej przyzwoitości powinni wyjaśnić wszystkim zainteresowanym, co takiego się stało.
... cytat stąd:
https://www.dziennikwschodni.pl/lublin/na-jego-msze-przychodzily-tlumy-dlaczego-lubelski-dominikanin-odszedl-z-kosciola,n,1000300209.html
I tu widać niestety upadek nowego adwentu, że po odejściu z zakonu pozwolili mu na udzielanie sakramentów. Nieco więcej światła w sprawie może dostarczyć analizja papieskiej rady do spraw interpretacji tekstów prawa kanonicznego. ACTUS FORMALIS DEFECTIONIS AB ECCLESIA CATHOLICA z 2006 roku, a dotyczy to w szczególności cytowanego tutaj §694 Pkt1 KPK
(niemiecki)
https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/intrptxt/documents/rc_pc_intrptxt_doc_20060313_actus-formalis_ge.html
(angielski)
https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/intrptxt/documents/rc_pc_intrptxt_doc_20060313_actus-formalis_en.html
(francuski)
https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/intrptxt/documents/rc_pc_intrptxt_doc_20060313_actus-formalis_fr.html
(włoski)
https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/intrptxt/documents/rc_pc_intrptxt_doc_20060313_actus-formalis_it.html
(polskiego nie ma, ja opieram się na tekście niemieckim)
Chodzi o to, że "fakt notorycznego odstępstwa od wiary katolickiej" zdefinowany jest w zalinkowanym dokumencie papieskiej rady i musi zostać "sformalizowany". Dlatego też moment wystosowania pisma do przełożonych był tym "zwenętrznym i sformalizowanym" aktem odstępstwa od wiary katolickiej. Dziwi tylko, dlaczego "mógł odejść" z zakonu i nie zinterpretowano tego jako właśnie sformalizowany akt odstępstwa. Albo chciano mu dać czas na przemyślenie i tylko "przesunięto" gdzie indziej.
Jeżeli §694 Pkt 1 musi byc poprzedzony §751, a z §751 cytowana jest w komunikacie "schizma", to znaczy, że albo przeszedł do krzywosławnych, albo do jakiejś sekty protestanckiej odrzucającej władze papieską jako taką. Gorzej, gdyby popadł w apostazję. Pytanie wtedy, co z ważnością sakramentów np. chrztu, który udzielał po opuszczeniu zakonu i czy "miał intencję czynienia tego, co czyni Kościół" odzucając wiarę i tym samym wiarę w grzech pierworodny, co taki sakrament czyniłoby wątpliwym.
Módlmy sie za upadłego kapłana.
I na marginesie
w przypadku święceń biskupich bez mandatu papieskiego, jest rozpatrywana indywidualnie, według jej sytuacji osobistej w odniesieniu do zaciągnięcia kary ekskomuniki latae sententiae zarezerwowanej Stolicy Apostolskiej.
Tak, tyle tylko, że to jest §1382 - również cytowany w dokumencie "Ecclesia Dei". No i właśnie to jest dowód na to, że "Ecclesia Dei" to gniot prawny "made by JPII", bo nie można środków dyscyplinarnych KPK stosować do delikwentów, którzy są poza nim z tytułu §751. Powierdził to własnie kard. Razinger w swoim dekrecie, że zarzucane wiernym przestępstwo z tytuło §1364 nie miało miejsca, tak więc cytowany §751 w "Ecclesia Dei" również musi być bezpodstawny.
Warto jest też wgłębić się w teksty mówiące o interpretacji §1382 i okazuje się, że to następny "gniot", bo nigdy w tradycji nie było kary ekskomuniki z tytułu nieautoryzowanych święceń biskupich. Pomijam tutaj taki oczywisty fakt, że kara z §1382 nie mogła być wymierzona w pełnym wymiarze ("ekskomunika"), gdyż nie rozpatrzono tutaj okoliczności łagodzącyh, do których oskarżony ma prawo z tytułu "działania w przekonaniu, że czyni to dla dobra Kościoła".
JPII dokonał tutaj - OBIEKTYWNIE - ogromnej samowolki oraz oszczerstwa wobec brata na urzędzie biskupim.
No a wracając do naszego kontekstu - dominikanie wydają się rozumieć oczywiste oczywistości, czego JPII wydawał się nie rozumieć.
-
Ostatnio coś dużo tych dominikanów odchodzi.
-
Dziwi tylko, dlaczego "mógł odejść" z zakonu i nie zinterpretowano tego jako właśnie sformalizowany akt odstępstwa. Albo chciano mu dać czas na przemyślenie i tylko "przesunięto" gdzie indziej.
Odejście ze stanu duchownego nie zawsze musi oznaczać że dana osoba wyrzeka się wiary katolickiej i moim zdaniem nie powinno się z góry zakładać taki schemat tylko każdy przypadek oceniać indywidualnie. Jak rozumiem ten ex-dominikanin dokonał formalnego aktu apostazji a to zmienia cały kontekst sprawy.
-
Jak rozumiem ten ex-dominikanin dokonał formalnego aktu apostazji a to zmienia cały kontekst sprawy.
Tego to ja nie wiem. Cytowany komunikat mówi o "schiźmie" a nie apostazji.
-
Warto jest też wgłębić się w teksty mówiące o interpretacji §1382 i okazuje się, że to następny "gniot", bo nigdy w tradycji nie było kary ekskomuniki z tytułu nieautoryzowanych święceń biskupich. Pomijam tutaj taki oczywisty fakt, że kara z §1382 nie mogła być wymierzona w pełnym wymiarze ("ekskomunika"), gdyż nie rozpatrzono tutaj okoliczności łagodzącyh, do których oskarżony ma prawo z tytułu "działania w przekonaniu, że czyni to dla dobra Kościoła".
Rozumiém, że chciał Pan napisać "nigdy w dziejach Kościoła". Możliwé, że przed przypadkiem abpa Lefebvre'a nie stosowano tego kanonu, bo po prostu jest on stosunkowo świeży — dawniéj wybór biskupa zatwiérdzał metropolita, a nie aż papież. Tak brzmi kanon z obecnégo Kodexu Prawa Kanonicznégo (https://www.vatican.va/latin/latin_codex.html):
Can. 1382 — Episcopus qui sine pontificio mandato aliquem consecrat in Episcopum, itemque qui ab eo consecrationem recipit, in excommunicationem latae sententiae Sedi Apostolicae reservatam incurrunt.
A taki jest kanon Soboru 318 Ojców (http://www.documentacatholicaomnia.eu/01_10_0325-0325-_Concilium_Nicaenum_I.html):
Κανὼν Δ´ Ἐπίσκοπον προσήκει μάλιστα μὲν ὑπὸ πάντων τῶν ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ καθίστασθαι· εἰ δὲ δυσχερὲς εἴη τὸ τοιοῦτο, ἢ διὰ κατεπείγουσαν ἀνάγκην, ἢ διὰ μῆκος ὁδοῦ, ἐξ ἅπαντος τρεῖς ἐπὶ τὸ αὐτὸ συναγομένους, συμψήφων γινομένων καὶ τῶν ἀπόντων, καὶ συντιθεμένων διὰ γραμμάτων, τότε τὴν χειροτονίαν ποιεῖσθαι· τὸ δὲ κῦρος τῶν γενομένων δίδοσθαι καθ ̓ ἑκάστην ἐπαρχίαν τῷ μητροπολίτῃ.
-
Mówiąc krótko - święcenia biskupie bez zgody papieża nie są a priori aktem schizmatyckim.
To pan kwestionuje wypowiedź samego abp Lefebvre, który mówił:
„Gdybym konsekrował biskupa bez nieodzownego uprawnienia od papieża, byłbym schizmatykiem. Otóż, póki uznaję, że Jan Paweł II jest papieżem, nie mogę z nim zerwać… Jeśli Bóg chce, by Bractwo nadal trwało, sprawi, że biskupi konsekrują moich księży… Zatem bądźmy ufni” (abp Lefebvre w przeoracie w Nantes, 11 kwietnia, 1987 roku; cf. Monde et Vie z 15 maja, 1987).
Te słowa po francusku:
(https://images91.fotosik.pl/562/a49873eea8a10ce0med.jpg)
To jest ta gazeta, na samym dole jest tytuł: "Mgr lefebvre "je ne serais pas schismatique"
(https://images89.fotosik.pl/562/4cfa75e5864ff079med.jpg)
https://www.le-livre.fr/livres/fiche-ro40033890.html
-
wypowiedź samego abp Lefebvre, który mówił:
„Gdybym konsekrował biskupa bez nieodzownego uprawnienia od papieża, byłbym schizmatykiem. Otóż, póki uznaję, że Jan Paweł II jest papieżem, nie mogę z nim zerwać… Jeśli Bóg chce, by Bractwo nadal trwało, sprawi, że biskupi konsekrują moich księży… Zatem bądźmy ufni” (abp Lefebvre w przeoracie w Nantes, 11 kwietnia, 1987 roku; cf. Monde et Vie z 15 maja, 1987).
To dotyczy sytuacji zwyczajnej, a nie stanu wyższej konieczności:
"doktryna na temat stanu wyższej konieczności w Kościele została jasno sformułowana, a jej zasady znajdują się w najważniejszych traktatach teologicznych i kanonicznych (zob.: De caritate erga proximum, De penitentia [jurysdykcja w okolicznościach nadzwyczajnych], De Legibus – szczególnie De cessatione legis ab intrinseco oraz De epikia sine recursu ad principem). Ogólny fundament tej doktryny zawarty jest w słowach św. Tomasza z Akwinu: „Prawa ogólne nadawane są dla wszystkich, dlatego prawodawca wydając je miał na uwadze wypadki najczęściej powtarzane przez większość ludzi” (Suma teologiczna II qu. 147 a. 4). W „wypadkach rzadkich (niecodziennych) należy kierować się zasadami wyższego rzędu, a nie prawami codziennymi, którymi w osądzie kieruje się zwykły rozsądek” (Suma teologiczna II qu. 51 a. 4). Tymi „zasadami wyższego rzędu” są „powszechne i główne zasady Boskiego i ludzkiego prawa” (Suarez, De Legibus I. VI. c. VI. n. 5), które uzupełniają milczenie pozytywnego prawa (np. Kodeksu Prawa Kanonicznego lub cywilnego)."
źródło: Stan wyższej konieczności (https://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/207)
-
wypowiedź samego abp Lefebvre, który mówił:
„Gdybym konsekrował biskupa bez nieodzownego uprawnienia od papieża, byłbym schizmatykiem. Otóż, póki uznaję, że Jan Paweł II jest papieżem, nie mogę z nim zerwać… Jeśli Bóg chce, by Bractwo nadal trwało, sprawi, że biskupi konsekrują moich księży… Zatem bądźmy ufni” (abp Lefebvre w przeoracie w Nantes, 11 kwietnia, 1987 roku; cf. Monde et Vie z 15 maja, 1987).
To dotyczy sytuacji zwyczajnej, a nie stanu wyższej konieczności:
Ja podałam konkretny fakt do pewnej wypowiedzi. Nie będę o tym z panem dyskutować bo nie widzę potrzeby ani sensu. Mogę skwitować :D :D :D W 1987 była sytuacja zwyczajna a w 1988 już nadzwyczajna. Dobre to.
-
Tak, abp. Lefebvre był zwodzony, że będą konsekrowani kolejni duchowni w FSSPX. Do niczego takiego nie doszło. Niedługo po tym 1988 roku umarł. Znał sytuację na tyle dobrze - co pokazuje historia i jego nieodległy w czasie zgon -, że uznał tamtejszy stan za stan alarmowy. Zdarzenia z ostatnich lat/dni oraz trend rugowana Tradycji tylko potwierdzają, ze miał rację. Bogu niech będą dzięki za takiego człowieka. Bo tak na poważnie, czy mielibyśmy obecnie Mszę Wszechczasów i Tradycyjną formację kapłanów, gdyby nie on? Może byłaby to tylko ciekawostka liturgiczna.
-
@ Iustus --> to nie wątek do tej dyskusji, jaką pan tu zaczął uskuteczniać, proszę znaleźć właściwy i pouczać. Temat tego wątku: Dominikanin o. Stanisław Nowak odszedł z Kościoła
-
Odniosłem się do wątku, który Pani zapoczątkowała w tym komentarzu:
http://krzyz.nazwa.pl/forum/index.php/topic,10530.msg237867.html#msg237867
Gdy się czyta ten komentarz to nie widać tam związku z tematem "Dominikanin o. Stanisław Nowak odszedł z Kościoła".
-
Odniosłem się do wątku, który Pani zapoczątkowała w tym komentarzu:
http://krzyz.nazwa.pl/forum/index.php/topic,10530.msg237867.html#msg237867
Gdy się czyta ten komentarz to nie widać tam związku z tematem "Dominikanin o. Stanisław Nowak odszedł z Kościoła".
Nie ja zapoczątkowałam tylko ktoś inny i odpowiedziałam forumowiczowi na jego stwierdzenie. Wcześniej mu napisałam:
"Tu nie chodzi o moją rację i pomijam tę dyskusję bo wątek nie dotyczy abp Lefebvre, ani FSSPX, a każda osoba, w przypadku święceń biskupich bez mandatu papieskiego, jest rozpatrywana indywidualnie, według jej sytuacji osobistej w odniesieniu do zaciągnięcia kary ekskomuniki latae sententiae zarezerwowanej Stolicy Apostolskiej."
http://krzyz.nazwa.pl/forum/index.php/topic,10530.msg237673.html#msg237673
-
Ostatnio coś dużo tych dominikanów odchodzi.
Nie więcej niż w poprzednich latach. Ale kierunek się zmienił - teraz to do zgromadzeń tradycyjnych albo na prawosławie. Efekt Franciszka? ;)
-
Nie więcej niż w poprzednich latach. Ale kierunek się zmienił - teraz to do zgromadzeń tradycyjnych albo na prawosławie. Efekt Franciszka? ;)
A kto odszedł do prawosławnych?
-
Nie więcej niż w poprzednich latach. Ale kierunek się zmienił - teraz to do zgromadzeń tradycyjnych albo na prawosławie. Efekt Franciszka? ;)
A kto odszedł do prawosławnych?
Priv.