Czy powinno się palić heretyków na stosie?

Weźmy np. inkwizytora, który niezwykle mocno, aż do ewentualnego męczeństwa, przywiązany jest do swojej wiary jako jedynie prawdziwej, i który ma sądzić heretyka (ale dobrego obywatela). Pytam więc, w przypadku, gdy skazuje go na śmierć - czy można powiedzieć, że uczynił to w zgodzie z własnym (być może błądzącym) sumieniem, czy też raczej można obwinić go o niesumienność, że mógł się mylić lub świadomie postąpił niesprawiedliwie? Można mu bowiem powiedzieć prosto w oczy, że w takim wypadku nie mógł być całkiem pewny, czy nie postępuje tutaj niesprawiedliwie. Posiadł on wprawdzie mocną wiarę, że objawiona w nadprzyrodzony sposób boska wola zezwala mu, a nawet czyni jego obowiązkiem wyplenienie rzekomej niewiary wraz z niedowiarkiem. Czy był on jednak rzeczywiście tak mocno przekonany o objawionej nauce i jej sensie, jak jest to konieczne, aby na tej podstawie ważyć się na zabicie człowieka? Pozbawienie człowieka życia z powodu jego wiary religijnej jest niesprawiedliwością to pewne, chyba że poleciła inaczej boska wola, która została objawiona w nadzwyczajny sposób. Jednak fakt, że Bóg wyraził kiedykolwiek tak straszliwą wolę, opiera się tylko na spisanych w przeszłości dokumentach i nie jest nigdy apodyktycznie pewny. Objawienie dotarło przecież do niego za pośrednictwem ludzi, przez nich zinterpretowane, i gdyby wydawało mu się nawet, że pochodzi od samego Boga (jak rozkaz wydany Abrahamowi, by zabił swego syna jak owcę), to jest jednak przynajmniej możliwe, iż zachodzi tutaj omyłka. Zatem sędzia odważyłby się na to, ryzykując uczynieniem czegoś, co jest w najwyższym stopniu niesprawiedliwe, dlatego postępuje w tym momencie niesumiennie. Tak ma się sprawa z wszelką wiarą, mianowicie pozostaje zawsze możliwość napotkania w niej omyłki. Przeto - wobec możliwości, że to, czego żąda lub na co zezwala, jest być może niesprawiedliwe, tj. narażone na niebezpieczeństwo pogwałcenia jednego z ludzkich obowiązków, który jest pewny w sobie, posłuszeństwo względem niej jest czymś niesumiennym.

Cieszę się, że Brat wreszcie zabrał głos!
Uważam, że dobrze jest palić niektórych heretyków na stosie. Oczywiście jeśli są wpływowymi duchownymi, których działalność jest zagrożeniem dla Wiary.

Zarazem też Sobór święty oświadcza, iż obowiązki te dotykają i wiążą sumienie człowieka i że prawda nie inaczej się narzuca jak tylko siłą całej prawdy, która wnika w umysły jednocześnie łagodnie i silnie.

SVII, DH
pdkr. moje

Zatem uważam, że nie powinno się palić heretyków na stosach.

Pojecie "heretyk" odnosi sie do rozmaitych kategorii osób. Można być heretykiem materialnym (- głosić herezję nieświadomie - jak ja kilkakrotnie ), można formalnym (czyli świadomie głosić herezję), można być też herezjarchom (przywódcą grupy heretyków). Jak Brat widzi - jeszcze się na stosie nie spaliłem (ze wstydu - o mało co ) - więc heretyków materialnych należy oszczędzić 9jak im sie wykaże błąd - z chęcią powrócą do Prawdy, jeśli nie staną się materialnymi). co do heretyków materialnych  - Kościół zwykle (poza wojnami)  próbował przekonać do prawdziwych poglądów i namawiał ich do odrzucenia herezji. Czasem to wystarczyła (weźmy np. Galileusza) Jeśli jednak ktoś uparcie obstaje przy herezji - nie powinien mieć prawa swobodnie jej głosić publicznie (szkoda narażać ludzi). Zatem - albo "asysta" kogoś, kto potrafiłby wykazać błędy w nauczaniu, albo ograniczenie swobody wypowiedzi.  To pierwsze - skuteczniejsze, to drugie łatwiejsze w wykonaniu... Co do herezjarchów - natomiast - w jakiś sposób powinni być pozbawieni prawa głoszenia herezji.

Palenie na stosie (szerzej -- karanie śmiercią za herezję) wzięło się stad, że Cesarz "podciągnął" herezję pod "obrazę majestatu" - za co karano śmiercią. Nie zawsze się ta praktyka podobała w Kościele - ustąpiono przed jej prostota i skutecznością (zwłaszcaz jako odstraszająca). Czy to dobrze, czy źle - nie mnie to oceniać. Jednak za głoszenie herezji - należało by karać.

Mimo wszystko kara śmierci dla herezjarchów jest moim zdaniem przesadą. Zresztą- po co kreować heretyckich "męczenników". Lepiej stosować "kary"* izolacyjne. Oczywiście najpierw (i w trakcie wykonywania "kary") usilnie starać się ich nawrócić.
*"kary" napisałem w cudzysłowie, bowiem funkcja takiej moim zdaniem bardziej polegać powinna na zabezpieczeniu wiernych przed wpływami herezji niż ukaraniu (f. odwetu) za jej głoszenie. Sprawiedliwą odpłatę wymierzy Bóg.

Na heretyków trzeba patrzeć z dwóch stron: pierwsze, ze strony ich samych; drugie, ze strony Kościoła. Ze strony heretyków popełniają oni grzech, którym zasłużyli sobie nie tylko na to, by zostali karą klątwy wyłączeni z Kościoła, lecz także usunięci ze świata karą śmierci. O wiele bowiem cięższą zbrodnią jest psuć wiarę, która daje życie dla duszy, niż fałszować pieniądze, które służą życiu doczesnemu. Skoro więc świeccy władcy z miejsca sprawiedliwie karzą fałszerzy pieniędzy i innych złoczyńców karą śmierci, tym bardziej heretyków można z miejsca, skoro tylko udowodni się im winę herezji, nie tylko ukarać klątwą, ale także sprawiedliwie ukarać. Ze strony zaś Kościoła jest miłosierdzie troszczące się o nawrócenie błądzących: stosownie do nauki Apostoła, nie potępia ich od razu, lecz dopiero: „po pierwszym i drugim upomnieniu”; po tym zaś, skoro heretyk nadal trwa w uporze, straciwszy nadzieję w jego nawrócenie, mając na uwadze zbawienie innych, Kościół karą klątwy wyklucza go ze swojego łona i następnie zostawia go sądownictwu świeckiemu, by przezeń był usunięty ze świata karą śmierci. Mówi przecież Hieronim: „Trzeba odciąć zgangrenowane członki i usunąć z trzody parszywą owcę, aby cały dom nie spłonął, nie popsuła się cała masa, nie zaraziło się całe ciało, nie zginęła cała trzoda. Ariusz z Aleksandrii był tylko iskrą; a że nie stłumiono jej zawczasu, jej ogień cały świat spustoszył”.

Tyle swiety Tomasz w swojej Summie. Do dzis aktualne.
Przy okazji palenia heretykow mozna by upiec dwie pieczenie na jednym ogniu konstruujac gustowny stosik z egzemplarzy Dignitatis humanae, ktorej bredni o "prawdzie narzucajacej sie tylko sila samej prawdy" nie ma nawet sensu komentowac.

Czy koniecznie musi być stosik? :( Istnieją bardziej humanitarne sposoby egzekucji.

Czy koniecznie musi być stosik? Istnieją bardziej humanitarne sposoby egzekucji.

No to niech bedzie krakowskim targiem : stosik dla DH, a hertykow zaglaskac.

Czy można palić heretyka? Gdyby nie zastrzegł Brat, że chodzi o dobrego obywatela, to odpowiedziałbym, że zależy. Jak wiadomo wielu heretyków stanowiło jednocześnie zagrożenie nie tylko dla wiary, ale dla bezpieczeństwa państwa (katarzy dopuszczali się np. morderstw na duchownych). W takim wypadku kara była uzasadniona.
Samej zaś herezji stosem karać się oczywiście nie powinno. W dzisiejszych czasach za herezję nie powinno się karać w ogóle - każdy rozsądny człowiek wie, że są różne państwa, a w nich różne większości religijne. Jeśli katolicy mogliby karać za głoszenie tez sprzecznych z katolicyzmem, to to samo mogliby robić wyznawcy innych religii względem katolików - za to, że głoszą swoją wiarę. A tego chyba nikt tutaj by nie chciał. Muzułmanie tak zresztą robią i wielu nazywa ich przez to barbarzyńcami. Inni oburzają się na ataki na chrześcijan w Indiach. Chyba nie będziemy zniżać się do tego poziomu?
Czym innym jest celowe obrażanie uczuć religijnych - tu kara jest uzasadniona.

Inaczej te sprawy postrzegano w czasach kiedy heretyków palono na stosach a inaczej my to postrzegamy.Można się nawet domyślać że wielu nie było heretykami a np. miało czarnego kota co w symbolice chrześcijańskiej: szatana i demony, czarownice, grzech, lenistwo i śmierć.
Więc mogło się zdarzyć że na stos trafiały niewinne osoby uważane za heretyków lub czarownice że wspomnę przykład św. Joanny d`Arc która została spalona ze względów politycznych. Nie mnie jednak oceniać tamte czasy. Co najwyżej można wyciągnąć wnioski.
Wyobraźmy sobie że Pan Brawario jest inkwizytorem który jest władny skazać na śmierć Co by z tego wynikło?

@ Alagor  Wina heretyka jest nie to ze ty co glosi obraza "uczucia religijne" ale ze zatraciwszy (przez to ze popadl w herezje) zycie wieczne przez to co glosi slowem lub czynem staje sie zagrozeniem dla zycia dusz innych a nie tylko swojej.

Weźmy np. inkwizytora, który niezwykle mocno, aż do ewentualnego męczeństwa, przywiązany jest do swojej wiary jako jedynie prawdziwej, i który ma sądzić heretyka (ale dobrego obywatela). Pytam więc, w przypadku, gdy skazuje go na śmierć - czy można powiedzieć, że uczynił to w zgodzie z własnym (być może błądzącym) sumieniem, czy też raczej można obwinić go o niesumienność, że mógł się mylić lub świadomie postąpił niesprawiedliwie?

O ile mi wiadomo - inkwizytorzy nikogo na śmierć nie skazywali, a jedynie orzekali, czy delikwent jest heretykiem. Wydawaniem wyroków zajmowała się władza świecka.

brawo..
Polecam ksiazke dr Romana Konika "W obronie swietej inkwizycji",bardzo dobra lektura..

Jak obserwuję na forach katolickich jakiegolwiek dyskusje o smierci, to wydaje mi sie, ze katolicy zapomnieli o katolickiej wierze w rzeczy ostateczne człowieka. Palenie heretyka na stosie nie bylo karą ale po prostu odesłaniem go na sąd Bozy.

A może bardziej "humanitarną" metodą było zamknięcie delikwenta na resztę życia w lochu? Tak robili np. Krzyżacy z braćmi, którzy dopuścili się sodomii. Śmierć na stosie najczęściej nie była śmiercią od ognia, ale przez uduszenie dymem.
 Całkowita zgoda z p. Kyllyanem.