Zmiany w kolędach

Czy zauważyli Państwo (szczególnie ci starsi) zmiany w tekstach kolęd? kilka udało mi się wyłapać.
1. Kolęda Wśród nocnej ciszy. Zwrot "cztery tysiące lat oczekiwany" zmieniono na "wiele tysięcy" . Cztery tysiące to liczba konkretna obrazująca długośc czekania i tęsknotę za Zbawicielem. Jest to pewna metafora poetycka nie mająca nic wspólnego z matematyczną dokładnością. Słowo "wiele" jest abstraktem nic nie mówiącym. Tu tęsknota została rozmyta.
2. Dzisiaj w Betlejem. "I Józef stary Ono pielęgnuje" zmieniono na święty. Świętość Józefa jest oczywista i nie ma potrzeby jej podkreślać. Słowo stary jest słowem nieostrym i niekoniecznie moze oznaczać starca. Dla nastolatki trzydziestolatek będzie "stary".
3.Mędrcy świata "A proroctwo jego skonu już się w świecie szerzy" Skon zamieniono na zgon. Nie są to synonimy. Zgon jest terminem medycznym i oznacza śmierć w ogóle, natomiast skon (skonać, skonanie), śmierć w bólu i mękach. Sens frazy został zagubiony.
4.Jezus malusieńki "leży nagusieńki". Nagusieńki zmieniono na "wśród stajenki". Jest to bzdura. Można leżeć w stajence albo wśród stajenek. Czyżby nagość Boga była czymś wstydliwym?

Pomijam zmiany "kosmetyczne" typu "biegą" na biegną", kóre mogą byc usprawiedliwione. Tu jednak w imię poprawności religijnej zmieniono sens wyrażeń.
Temat jest niepodejmowany, ale myślę, że warto przywrócić stare brzmienie kolęd, chociażby na Mszach trydenckich.

Bardzo słuszna sugestia. Natomiast jeśli chodzi o Gorzkie Żale, to tam poza uwspółcześnianiem języka przewaliła się seria akcji podejmowanych w duchu "poprawności politycznej".  Mam Mszał z końca lat 50-tych, Żona ten wznowiony według wydania z 1963 (?), tu już są "poprawki", a co dopiero w aktualnym Siedleckim. W sumie uważam to za nieuczciwe a w dodatku śmieszne.

Ciekawa sprawa, natury lingwistycznej, więc komentuję. Zacznę humorystycznie; jako młody chłopak, pamiętam śpiewałem; A Józef Stalin, a Józef Stalin ono pielęgnuje - gdyż wydawało mi się, że wszyscy tak śpiewają, dopóki nie skorygowali mnie rodzice. Ale dlaczego Wielki Wódz miałby dzieciątka nie pielęgnowac?  Podobnie - na cud Jonasza - śpiewało mi się - nasturcjo nasza. Taki piękny kwiat!

Kilka lat temu w RM była o tym dyskusja i pewna dzwoniąca pani postulowała (w ramach odnowy) pozbycie się tych wszystkich archaizmów a więc zamiast; Zdrowaś Mario.... powinno być; Witaj Mario, która jesteś pełna łaski . . . . bądź błogosławiona między kobietami .... błogosławiony owoc łona twojego itd... To już pełny odlot.
Chociaż, nawiasem mówiąc, owoc żywota, do dziś wielu rozumie jako owoc życia.

Kwestia; zmienić czy nie zmieniać? NIE! W tym cały urok, w tych archaicznych leksykalnych i gramatycznych formach.  Aczkolwiek Józef Stary może rzeczywiście lepiej; Józef Święty.
Zdaje się, że anglojęzyczni do dziś zachowali w Modlitwie Pańskiej archaiczne Our Father who art in Heaven.

Jakoś mnie to nie oburza. Zastanawiam się na ile te zmiany to efekt ideologii, a na ile faktycznej językowej ewolucji. Akurat "język śpiewany" jest takim, w którym wszelkie zmiany, które "pasują ze słuchu", zachodzą najprędzej.
Inna kwestia to pieśni na Wielkanoc i Wielki Post - tam niestety rzeczywiście dużą rolę odgrywa ideologia.

Inna kwestia to pieśni na Wielkanoc i Wielki Post - tam niestety rzeczywiście dużą rolę odgrywa ideologia.

Też nie zawsze. Ja ogólnie nie lubię tych zmian i śpiewam po staremu, na przykład powstawa i nastawa (a to chyba nie kwestia ideologii), a le nie odważyłbym się zaśpiewać w kościele "kamień ciąży wielkiej".

.

według ciała

?

tEN FRAGMENT BYWA POMIJANY:
"Dnia ósmego przed kalendami styczniowymi; od stworzenia świata, kiedy na początku Bóg stworzył niebo i ziemię roku 5199; od potopu roku 2957"

Czy zauważyli Państwo (szczególnie ci starsi) zmiany w tekstach kolęd? kilka udało mi się wyłapać.
1. Kolęda Wśród nocnej ciszy. Zwrot "cztery tysiące lat oczekiwany" zmieniono na "wiele tysięcy" . Cztery tysiące to liczba konkretna obrazująca długośc czekania i tęsknotę za Zbawicielem. Jest to pewna metafora poetycka nie mająca nic wspólnego z matematyczną dokładnością. Słowo "wiele" jest abstraktem nic nie mówiącym. Tu tęsknota została rozmyta.

Cztery tysiące ma wiele wspólnego z "matematyczną dokładnością": Stworzenie świata było zwykle datowane na ok 4000 p.n.e. (wg kalendarza żydowskiego 3760 p.n.e. albo ok 5500 p.n.e. (wg św. Hieronima 5199 p.n.e. stąd w martyrologium mamy taką właśnie datę.). Owe cztery tysiące odnosiły się właśnie do tych obliczeń, przy czym pasowały bardziej niż pięć czy pięć i pół. "Wiele" mówi po prostu, że nie wiemy ile. Dlaczego mamy śpiewać cztery, skoro w martyrologium jest 5199?

2. Dzisiaj w Betlejem. "I Józef stary Ono pielęgnuje" zmieniono na święty. Świętość Józefa jest oczywista i nie ma potrzeby jej podkreślać. Słowo stary jest słowem nieostrym i niekoniecznie moze oznaczać starca. Dla nastolatki trzydziestolatek będzie "stary".

Akurat w kolędach jest wiele takich oczywistości. Kto inny mógłby powiedzieć, że właśnie warto podkreślać świętość Józefa bo coś tam. Dziwne jest to, że tutaj słowo "nieostre" jest OK, a w kolędzie Wśród nocnej ciszy już nie jest OK.

3.Mędrcy świata "A proroctwo jego skonu już się w świecie szerzy" Skon zamieniono na zgon. Nie są to synonimy. Zgon jest terminem medycznym i oznacza śmierć w ogóle, natomiast skon (skonać, skonanie), śmierć w bólu i mękach. Sens frazy został zagubiony.

Skon oznacza właśnie "śmierć w ogóle", niezależnie od bólu czy cierpienia. Słowo 'zgon' natomiast pochodzi od gonienia, zganiania. A że jest całkiem podobne do skonu, to nabrało znaczenia 'śmierć'.

4.Jezus malusieńki "leży nagusieńki". Nagusieńki zmieniono na "wśród stajenki". Jest to bzdura. Można leżeć w stajence albo wśród stajenek. Czyżby nagość Boga była czymś wstydliwym?

Generalnie jest to kolęda o problemach odzieżowych, więc 'nagusieńki' pasuje tu bardziej. Natomiast określenia "wśród stajenki" nie nazwałbym bzdurnymi. Krasicki pisał np. "Śmierć ich była gwałtowna, ale ją wśród domu od zdrajców poniósł Dyon". Zastanawia mnie czy słowa "Wśród nocnej ciszy" są OK.

@Fideliss
Ja z kolei sam słyszałem kiedyś słowa "wedding wife" zamiast "wedded wife"
Przy okazji: proszę pomyśleć jak brzmi słowo 'złamał, połamał' w języku greckim. Następnie proszę zajrzeć tutaj i sprawdzić znaczenie tego słowa w języku nowogreckim https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%BD%CF%89#Greek Łatwo sobie wyobrazić jak wiele komicznych sytuacji może to powodować, gdy odczytywana jest Ewangelia

A nauka z tego płynie taka; primo; nie wolno majstrować przy liturgii (Bugnini pomajstrował i widzimy co z tego wyszło) i secundo; nie majstrujmy przy języku, bowiem jak tak dalej pójdzie to
 "Mędrcy świata, trzej królowie....." objawi nam się jako; światowej sławy intelektualiści i celebryci złożyli wizytę w Betlejem. 

4.Jezus malusieńki "leży nagusieńki". Nagusieńki zmieniono na "wśród stajenki". Jest to bzdura. Można leżeć w stajence albo wśród stajenek. Czyżby nagość Boga była czymś wstydliwym?

1) Z tego co wiem noce w Palestynie bywają chłodne. Pozostawienie noworodka nagiego bardzo źle by o matce świadczyło.
2) Jezus Malusieńki to wyobrażenie autora jak mogło wyglądać narodzenie. Z wieloma błędami (np "stajęka się chyli" odnosnie groty...)
3) "wśród" to staropolskie "w środku".

  Podobnie - na cud Jonasza - śpiewało mi się - nasturcjo nasza.

No tego to nie pamiętam ale moja niegdysiejsza interpretacja 'Nacudio nasza' to fakt. Dopiero jak zacząłem dochodzić o jaką to Nacudię może chodzić, wreszcie się połapałem.

Skon oznacza właśnie "śmierć w ogóle", niezależnie od bólu czy cierpienia. Słowo 'zgon' natomiast pochodzi od gonienia, zganiania. A że jest całkiem podobne do skonu, to nabrało znaczenia 'śmierć'.

Jednak niezależnie od etymologii słowo "zgon" jest obecnie używane prawie wyłącznie w języku medycznym oraz prawno-policyjnym (no i w gwarze młodzieżowej, ale w nieco innym znaczeniu  ).
Trochę to do kolędy nie pasuje.

@Kalistrat,jp7

Być może jest dużo jest racji w tym, co Panowie piszą, ale ja przychylam się do zdania p.Fidelissa, że lepiej nie majstrowac przy liturgii. Póki, co śpiewam po staremu. Pewnie zmiany pójda dalej i zwrot " a oto mnodzy ludzie ubodzy (....) padli na kolana" zostanie zastąpiony przez "stanęli w postawie oranta".

Podobnie - na cud Jonasza - śpiewało mi się - nasturcjo nasza. Taki piękny kwiat!

Też tak śpiewałem i dziwiłem się, co ma nasturcja do tego.

Odnośnie skonu pozostaję przy swoim zdaniu.

Też tak śpiewałem i dziwiłem się, co ma nasturcja do tego. [/i]

Takich nieporozumień jest więcej. "Czerwone maki na Monte Cassino - ...... a po tych makach szedł żołnierz i ginął" rozumiałem w swej młodości jako; szedł żołnierz Iginął. Był taki żołnierz i nazywał się Iginął. A co? Nie może być?  Ale jak on miał na imię? Tego nie wiem, ale wiem jakie było nazwisko naszego pierwszego rodzica.
Otóż nazywał się Skruszyła. Adam Skruszyła. Tak, tak. Adam Skruszyła.

W "Szkicach węglem" Henryka Sienkiewicz jest taki epizod gdzie chłopi przechwalają się swoja mądrością i jeden z nich na powyższy dowód cytuje pieśń;

Gwiazdo morza, któraś Pana
Mlekiem swoim wykarmiła!
Tyś śmierci szczep, który wszczepił
Pierwszy rodzic, skruszyła.

Czyż nie piękne?