Jak to drzewiej odprawiano...

@ pan Fidelis

Byc moze te zwyczaje, ktorych Pan sobie nie przypomina, byly powszechna praktyka we Francji i stamtad przyszly do nas na fali powrotu KRR?
Mantylek tez sie w Polsce nie nosilo.
Byc moze w Polsce wciaz jeszcze nie wrocilismy do tego, co u nas bylo, i wiosna przychodzi do nas z Zachodu.

Pewne sprawy wynikają z technik włókiennictwa. W XVII w. w Polsce stosowano koronki.

@ pan Fidelis

Byc moze te zwyczaje, ktorych Pan sobie nie przypomina, byly powszechna praktyka we Francji i stamtad przyszly do nas na fali powrotu KRR?
Mantylek tez sie w Polsce nie nosilo.
Byc moze w Polsce wciaz jeszcze nie wrocilismy do tego, co u nas bylo, i wiosna przychodzi do nas z Zachodu.

Jak można sie z panią nie zgodzić? Tak też podejrzewam i podejrzewałem. Tak, to z Zachodu, to wariant (być może) francuski. I chwała mu. W mojej pamięci nasz KRK był jakoś bardziej ludowy. Chłopy siadali po lewej, baby po prawej, organy huczały nabożne pieśni i lud modlił się w pokorze. Mantylki? Baby miały chustki na głowach, te miastowe - kapelusiki. Ks. proboszcz sie odwracał, w świętym języku Dominus vobiscum intonował, organista mu odpowiadał, a potem "Kto się w opiekę" intonował, a ja w odpowiednich momentach dzwoniłem jak należy. Lud głowy na to moje dzwonienie kornie  pochylał...ach, łzy mam w oczach jak o tym piszę. To se na vrati.
To wszystko takie jakieś szczere było i normalne.
Teraz coś za dużo mi tych gregoriańskich ozdobników. No, takie też były - na sumie. Na sumie... ale w sumie, dobrze jest, że wraca! Tak trzymać!

Pamiętam jeszcze utarczki w zakrystii między ministrantami; kto ma być do mszału (przenoszenia) a kto do ampułek. Mszał był w cenie bo bardzo spektakularny - cały kościól widział, i mama dumna była. 
Coś mi sie na gadulstwo zebrało. Starczy.

Pewne sprawy wynikają z technik włókiennictwa. W XVII w. w Polsce stosowano koronki.

Normalnie kobity nosily chustki, kapelusze, toczki czy inne nakrycia glowy. W koronkach to moze arystokratki smigaly, ale z pewnoscia nie zwykly lud, czyli 99,99% polskich kobit.

Oczywiście białe (lniane) chusty. Koronki były bardzo drogie.

Krytykowano też nazbyt bogate nakrycia głowy:

"W roku tym, gdy to piszę, w samo Boże Ciało,
 W Haczowie, mila z Krosna, to się cudo stało:
 Uderzył z nagła piorun, zausznice skruszył,
 Ogień kwef cały spalił, a włosów nie ruszył"

***

Dodać trzeba, że te procenty to raczej z sufitu i to modernistycznego (proszę nie gniewać się!).

Proszę państwa szanownych, polećcie mi jakąś stronę, książkę, coś innego, gdzie będzie można poczytać, dowiedzieć się o polskich zwyczajach związanych z mszą, ewentualnych indultach dla Polski, tolerowanych nadużyciach...

Nie muszą być nawet przeciwni KRR ale mówią, że też zdarzało się "odwalanie" mszy itd., a niektórym się wydaje, że wszędzie byli sami ojcowie Pio .

Księże drogi,

nie życzyłbym żadnemu ceremoniarzowi ani rubrycyście asystowania przy Mszy o. Pio czy np. św. Filipa Neri. Silny affekt, który włada mistykiem podczas sprawowania Najświętszej Ofiary, w połączeniu z silną osobowością i dziwactwami niekiedy, nie zawsze dawał się pogodzić z surowymi normami Mszy rzymskiej.

Proszę państwa szanownych, polećcie mi jakąś stronę, książkę, coś innego, gdzie będzie można poczytać, dowiedzieć się o polskich zwyczajach związanych z mszą, ewentualnych indultach dla Polski, tolerowanych nadużyciach...

Sczaniecki OSB: "Służba Boża w dawnej Polszcze", "Msza po staremu się odprawia". A potem przypisy do tychże. Kopalnia nieprzebrana...

Proszę państwa szanownych, polećcie mi jakąś stronę, książkę, coś innego, gdzie będzie można poczytać, dowiedzieć się o polskich zwyczajach związanych z mszą, ewentualnych indultach dla Polski, tolerowanych nadużyciach...

Sczaniecki OSB: "Służba Boża w dawnej Polszcze", "Msza po staremu się odprawia". A potem przypisy do tychże. Kopalnia nieprzebrana...

Dziękuję!

Ktoś cytował ostatnio na forum fragmenty Kroniki Katedry Lwowskiej z l. 1925-27. Bardzo ciekawie jest tam wiele spraw opisanych, odnośnie Liturgii a i różnych błędów, nadużyć i tak dalej, np: "Na nieszporach powstało zamieszanie z tego powodu, że w czasie łacińskich nieszporów weszła żałobna asysta razem z Ks. Arcybiskupem. W czasie procesji nie było czym kropić; na czele szedł ksiądz bez kropidła; winą tego było to, że klerycy nie chcieli pójść z kropielnicą." Oczywiście przed Soborem były nadużycia, błędy i tak dalej, no, ale raczej nie ma co tego równać z niektórymi cudami liturgicznymi jakie widzimy dosyć często dzisiaj. Tutaj podaje link do wspomnianej Kroniki, bardzo wiele ciekawostek można wyczytać: http://www.lwow.com.pl/rocznik/katedra/kronika-katedry1923-27.html

Autor wpisów w Kronice z l. 1925 -1927 - X. Michał Banach (ur.1897, wyśw.1921), ówczesny wikariusz i ceremoniarz Katedry, ma ciekawy styl i  spore, jeszcze wyraźnie młodzieńcze, poczucie humoru; widać również w tych wpisach znany poźniej talent literacki , wiecej o tej postaci tu:  http://odlwowadojeleniejgory.pl.tl/Lwowskie-sylwetki-Jeleniog%F3rzan.htm (Zmarł i został pochowany w Opolu, w r.1977.)

Jest więcej kwiatków dotyczących śpiewów i muzyki kościelnej?

ks. Alfons Przybyła, Wspomnienia wrocławskie 1945-1947, [w:] "Chrześcijanin w świecie" (1970) nr 5, ss. 12-13.
Nadaje się też do działu humor:

"Są kościelni. Mają nieraz cztery oczy. Widzą wszystko. Jak ten legendarny w diecezji katowickiej kościelny, który najwytrawniejszych liturgistów potrafił zapędzić w kozi róg! Był bodaj w Starym Chorzowie, u św. Marii Magdaleny. Kiedy kapłan, przez pomyłkę, podczas Mszy św. w kolorze czarnym, przed Ofiarowaniem znakiem krzyża św. błogosławił ampułkę z wodą, odwracał się z tą ampułką od ołtarza i "zdmuchiwał" to nieliturgiczne błogosławieństwo i wtedy dopiero podawał kapłanowi. Ot, lekcja liturgiki. Tak nie potrafiłby profesor uniwersytetu".

Świetny ten zakryst!

Sczaniecki przytacza wyniki ankiety, według której pół wieku temu wierni czynili gdzieniegdzie przed Ewangelią wielki znak krzyża (zwyczaj średniowieczny). Sam spotykam się z tym w Polsce niezmiernie rzadko, już tylko u osób sędziwych. Zdecydowanie częściej zdarza się wielki znak krzyża zaraz po dzwonku rozpoczynającym Mszę. Wracając do znaku krzyża przed Ewangelią, to według Sczanieckiego ("Służba Boża w dawnej Polsce", seria II, str. 229) miał się on najdłużej uchować na Górnym Śląsku, gdzie dopiero pobożność mszalikowa wprowadziła potrójny mały krzyż, na wzór gestów kapłana.

Coś w tym jest. Mój dziadek pochodzi z centralnej Polski. Pamiętam, jak obruszał się, gdy wspominał proboszcza, który kazał ludziom robić trzy krzyżyki na Ewangelię zamiast dużego znaku krzyża. I było to jeszcze w latach 50-tych. Widziałam też, jak starsi ludzie żegnają się, gdy na wejście przechodzą ministranci z krzyżem procesyjnym, oraz wiele ludzi żegna się po konsekracji i po Ecce Agnus Dei. Ma to jakieś wytłumaczenie?