Kryterium dosc dziwaczne. Niewatpliwie wola Pawla VI w MQ bylo zastapienie nizszych swiecen, a takze tonsury i subdiakonatu owymi "poslugami". Jednak byl to krotki nawias (1974-88, ewentualnie 1974-2007, jak kto woli). A nawet podczas tego nawiasu swiecenia te caly czas byly udzielane w KRK.
Prawie zaden prezbiter łaciński swiecony w Polsce po 1974 r. nie ma swieceń niższych.
KRK to jednak nie to samo co KK, Cerkiew Greckokatolicka to nie Kosciol Rzymskokatolicki. Dawny lektor łaciński to nie to samo co lektor prawosławny/unicki.Precyzja ma tutaj istotne znaczenie.
Lektor "wschodni" to mowiąc wprost lektor, kantor i akolita w jednym. Na wschodzie nie swieci się ostiariurszy i egzorcystów. Kolejny stopień święceń to hipodiakon (subdiakon). Mężczyzna, który przyjmuje świecenia hipodiakońskie już nie może się ożenić (jeżeli nie uczynił tego do tej pory). I na tym święcenia niższe się kończą. Kolejne są święcenia diakońskie, które są świeceniami wyższymi. Po nich jest święcony prezbiter, a na samym końcu biskup, który otrzymuje pełnię święceń.
Nie ma możliwości pominięcia stopnia niższego na rzecz stopnia wyższego. Jak można by było święcić diakona/prezbitera, który nie został postrzyżony w czasie święceń lektorskich? Bez lektoratu nie mógłby nosić sutanny, a bez sutanny nie mógłby być święcony wyżej itd.
Tutaj tez należy zadać pytanie po co są postrzyzyny (tonsura), które są elementem chirotesji. Najprościej można powiedzieć, że jest to bezgraniczne poddanie się woli Bożej, postrzygany oddaje się na służbę swemu Panu. Opuszcza stan świecki na rzecz duchownego, przyobleka sutannę którą święci i nakłada biskup.
Obrzęd święceń lektorskich znajduje się w Euchologione, w rozdziale Kapłanstwo. Biskup trzykrotnie błogosławi głowę święconego i kładzie na święconego ręce i modli się:
Panie, który całe stworzenie oswieciłes swiatłem swoich cudów, który
znasz prosby kadego zanim jeszcze zostana wypowiedziane, i umacniasz
chcacych Tobie posługiwac, sam i sługe Twego N., pragnacego poprzedzac ze
swieca swiete Twoje Tajemnice, upieksz Twymi niezniszczalnymi i
nieskalanymi szatami, aby oswiecony spotkał Ciebie take w przyszłym wieku i
otrzymał niezniszczalna korone zycia, weselac sie z Twymi wybranymi w
wiecznej szczesliwosci. Albowiem uswiecone jest Twoje imie i wysławione
Twoje królestwo, Ojca i Syna, i Swietego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki
wieków.
Następnie wypowiada tropariony:
Swieci apostołowie, módlcie sie do miłosiernego Boga, aby darował
naszym duszom odpuszczenie grzechów.
Łaska z ust Twoich jak jasnosc ognia promieniujaca, oswieciła cała
ziemie, nie zdobyła swiatu skarbu chciwoscia, lecz pokazała nam głebie pokory.
Słowami Twymi nauczajac, ojcze Janie Chryzostomie, módl sie do Chrystusa
Boga Słowa, aby zbawił nasze dusze.
Na cała ziemie rozeszła sie nauka Twoja, przyjmujaca Twoje słowo,
którym pobonie pouczyłes o prawdach wiary, wyjasniłes nature bytów,
upiekszyłes obyczaje ludzi, królewski kapłanie, ojcze najczcigodniejszy, módl
sie do Chrystusa Boga, aby zbawił nasze dusze.
Pasterska troska Twojej teologii zwyciezyła wysiłki retorów, albowiem
zbadawszy głebokosci ducha okazanie dobroci nauki naley do Ciebie, módl sie
przeto ojcze Grzegorzu do Chrystusa Boga, aby zbawił nasze dusze.
Chwała Ojcu i Synowi, i Swietemu Duchowi, i teraz, i zawsze, i na wieki
wieków. Amen.
Biskup podstrzyga włosy swieconego w formie krzya, mówiac: W imie Ojca.
Protodiakon: Amen. Biskup: I Syna. Protodiakon: Amen. Biskup: I Swietego Ducha.
Protodiakon: Amen.
Takze zakłada na niego krótki felonion, błogosławi trzykrotnie reka jego głowe,
kładzie na niej reke i modli sie:
Panie Boe Wszechwładny, wybierz tego sługe Twego i uswiec go, daj
mu z wszelka madroscia i rozumem czynic Bozych Twych słów pouczenie i
czytanie, zachowujac go w nieskalanym zyciu. Przez łaske, miłosierdzie i
przyjazn do człowieka, Jednorodzonego Twego Syna, z którym jestes
błogosławiony z Najswietszym i Dobrym, i Zyciodajnym Twoim Duchem, teraz
i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
Po modlitwie nad głowa lektora biskup otwiera ksiege Apostoł. Subdiakoni
przyprowadzaja swieconego na srodek cerkwi, zwróconego ku wschodowi, on zas czyta
nagłówek, a nastepnie sam tekst, poczatek i koniec perykopy, odwraca sie i kłania trzykrotnie
biskupowi. Subdiakoni zdejmuja z niego krótki felonion i przyprowadzaja go do biskupa.
Biskup błogosławi trzykrotnie reka jego głowe. Przynosi sie biskupowi sticharion, który
biskup błogosławi reka. Swiecony zegna sie, całuje krzy na sticharionie oraz reke biskupa.
Subdiakoni ubieraja go w sticharion i podriasnik, po czym biskup czyta pouczenie:
Dziecie, pierwszym stopniem kapłanstwa jest lektorat. Powinienes przeto
kadego dnia czytac Pisma Boe, aby słuchajacy ciebie otrzymywali pozytek, a
ty sam zebys otrzymał lepszy stopien, w zaden sposób nie dazac do tego
samemu. Gdy bowiem poboznie, swiecie i sprawiedliwie bedziesz zył i
otrzymasz miłosierdzie przyjaciela człowieka Boga, staniesz sie godnym
wyszej posługi, w Chrystusie Jezusie Panu naszym, któremu chwała na wieki
wieków. Amen.
Błogosławiony Bóg, oto sługa Bozy N. jest lektorem swietej cerkwi
(nazwa) w imie Ojca i Syna, i Swietego Ducha.
Biskup podaje mu lampe i stoi przed biskupem z lampa na wyznaczonym miejscu.
Alumn łacinski, któremu przekazano posluge lektora, po odejsciu z seminarium przestaje byc "lektorem", w tym sensie że jego posluga sie konczy i "oddaje" sutanne.
Lektor i kantor prawoslawny/greckokatolicki, jezeli nie przyjmie kolejnych swiecen, po chirotesji, czyli nałożeniu rąk przez biskupa i postrzyzynach, jest włączany w 1 stopień służby kapłańskiej i pełni ją dożywotnio. Wiąze się to ze spowiedzią i składaniem przysięgi na Św. Ewangelię, w której kandydat przysięga wierność Swiętej Cerkwi. Po śmierci chowany jest w sutannie.
Oto treśc przysięgi:
"Obiecuję i przysięgam przed Świętą Ewangelią i Życiodajnym Krzyżem, że wstępując w powinności lektora i kantora Świętego Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, będę wypełniać swoje powinności w całkowitym posłuszeństwie i bojaźni Bożej, postępować zaś będę uczciwie ze wstrzemięźliwością i przekonaniem, że wykroczenia sługi Kościoła przysparzają więcej zgorszenia społeczności, niż wykroczenia świeckiego człowieka i dlatego sprawiedliwie podlegają srogim konsekwencjom.
Niech w zachowaniu tej przysięgi dopomoże mi Pan nasz Jezus Chrystus, przez modlitwy Najczystszej Jego Matki i wszystkich świętych".
Lektor i kantor święcony jest dla konkretnej cerkwi.
Nie piszę tego złośłiwie tylko wskazuję przykład godny do naśladowania w Kosciele rzymskokatolickim.
Doradzałbym zeby w KRK wrócono do starożytnych święceń niższych, byłby porządzek.
Czytania z Lekcjonarza w parafii czytałby świecki, minorzysta lub diakon, bez żadnych bezsensownych kursów