Molinizm - poglądy głoszone przez hiszpańskiego jezuitę, Luisa de Molinę (1535-1600) o wzajemnej relacji między wolną wolą a łaską.
Molina zajął się tym tematem w nawiązaniu do problemów wyostrzonych przez reformację, zwłaszcza kalwińskiej teorii predestynacji.
Łaska jako dar darmo dany przez Boga determinuje nasze przyszłe postępowanie i kierunkuje naszą drogę życiową do zbawienia. Jednak aby ta łaska zadziałała, musi zostać rozpoznana jako scientia condicionata (łac. „wiedza uwarunkowana”), przyjęta w akcie wolnej woli i realizowana czynem. Molina wyróżnił dwa rodzaje łaski Bożej: łaska wystarczająca (gratia [mere] sufficiens) zawsze jest dana, ale tylko łaska skuteczna (gratia efficax) jest przyjęta przez wolną wolę.
Tak ujęta relacja łaski i wolnej woli wywołała opory w niektórych środowiskach kościelnych. Stały się one szczególnie silne, gdy Molina w 1588 r. w dziele Concordia liberi arbitrii cum gratiae donis, divina praescientia, providentia, praedestinatione et reprobatione (Uzgodnienie wolnej woli z darami łaski, boską przedwiedzą, opatrznością, przeznaczeniem i potępieniem) przedstawił systematycznie ułożone i logicznie spójne założenia swojej teologii. W opozycji do Moliny stanęli zwłaszcza dominikanie w osobie Domingo Báñeza (1528-1604), który mówił o Bożym współdziałaniu (nadrzędna wolność Boga) z ludzkimi czynnościami jako o praemotio physica (łac. „uprzednie fizyczne poruszenie”).
Twórczym rozwinięciem teorii Moliny było dzieło Francisco Suareza De gratia, w którym ceniony autor wyłożył zasady tzw. kongruizmu (od congruus - łac. "zbieżny"). Śladem Moliny poszedł także Robert Bellarmin oraz w ogóle cały wpływowy zakon jezuitów.
W latach 1598-1607 komisja De auxiliis działająca w Rzymie nie znalazła jednoznacznej drogi wyjścia w tej dyspucie. Wynikiem jej prac było jednak to, że zakazała jezuitom piętnowania dominikanów jako „kalwinów”, a dominikanom nazywania jezuitów „pelagianami”.
Reakcją na optymizm molinizmu co do natury ludzkiej była potępiona przez Kościół katolicki wizja teologiczna Janseniusza, polegająca na zaprzeczeniu możliwości istnienia czystej natury.
źródło:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Molinizm----------------
kwietyzm mistyczna doktryna teol. sformułowana przez hiszp. teologa kat. Miguela de Molinosa (
i stąd zwana też molinizmem, zob.) w 1675 r., głosząca wyzwolenie duszy spod władzy ciała przez kontemplacje, zaprzestanie jakichkolwiek dążeń, bierne zdanie się na wolę Boga; potępiona w 1687 r. przez inkwizycję i papieża Innocentego XI, stała się tematem długotrwałych sporów w Kościele fr.; pot. beznamiętny, bierny, obojętny stosunek do świata i jego spraw.
żródło:
http://www.slownik-online.pl/kopalinski/72C1FDF183E0ACF1C12565ED0054DAAA.php-----------------
Ważne pytanie:Wielokrotnie w internecie można znaleść informację jakoby bł. Innocenty XI potępił molinizm. Czy to potępienie dotyczy (tylko?) kwietyzmu czy też doktryny Ludwika Moliny??
Czy molinizm jako doktryna o łasce została potępiona przez KK?
Przeczytałem również że spór banezjanizmu z molinizmem jest nierostrzygnięty.