3. ODŁOŻENIE ROZGRZESZENIA I JEGO PRZYCZYNY
Wsród istotnych aktów penitenta w sakramencie pokuty i pojednania, obok
integralnego wyznania grzechów, sa: żal za grzechy, postanowienie poprawy i
zadoscuczynienie. Wymienione elementy składaja sie na dyspozycje penitenta.
Brak dyspozycji lub watpliwosci o jej wystarczalnosci zobowiazuja spowiednika
do zajecia okreslonej postawy. W tym przypadku może wchodzic w gre albo odmowa
rozgrzeszenia lub jego odłożenie, które bedzie stanowiło przedmiot poniż-
szej refleksji.
Interesujacy nas w tej materii kan. 980 stanowi, że nie należy odkładac rozgrzeszenia,
gdy penitent o nie prosi i spowiednik nie ma watpliwosci o dyspozycji
spowiadajacego sie. Wymieniona norma przewiduje wsród możliwosci (obok
udzielenia rozgrzeszenia lub jego odmowy) także odłożenie rozgrzeszenia z powodu
okreslonych przyczyn. Może ono nastapic z dwu różnych przyczyn tj. albo
ze wzgledu na ważnosc spowiedzi, albo ze wzgledu na dobro penitenta.
Odłożenie rozgrzeszenia ze wzgledu na ważnosc spowiedzi wynika z braku
lub niedostatecznej dyspozycji penitenta. Zanim spowiednik tak postapi, powinien
podjac starania, by penitent zdobył sie na istotne elementy jego aktu sakramentalnego.
Kolejnym krokiem może byc próba udzielenia rozgrzeszenia warunkowego,
by nie pozbawic penitenta absolucji, a zarazem nie narażac sakramentu
na nieważnosc. Wsród przyczyn, ze wzgledu na które należy udzielic watpliwie
dysponowanemu warunkowego rozgrzeszenia, moralisci i kanonisci wymieniaja
nastepujace: 1) zagrożenie niebezpieczenstwa smierci penitentowi; 2) obawa
zniesławienia; 3) jest sytuacja, że penitent musiałby powtórzyc cała spowiedz u
innego spowiednika; 4) obawa zniechecenia sie penitenta do tego sakramentu; 5)
jest to spowiedz doroczna i poprzedzajaca Komunie swieta wielkanocna; 6) jest to
spowiedz przedslubna i penitent wkrótce zawiera małżenstwo; 7) jest to spowiedz
wiernych duchowo zaniedbanych i rzadko z niej korzystajacych23. W konkretnym
przypadku wystarczy, by istniała jedna z wyżej wymienionych przyczyn, a spowiednik
może warunkowo rozgrzeszyc.
Druga przyczyna odłożenia absolucji jest prawdopodobne dobro penitenta.
Spowiednik winien byc przekonany o tym, że z odłożenia wyniknie dobro i na to
zgadza sie penitent. Zatem korzysci dla penitenta i jego zgoda to dwa warunki, które
musza sie spełnic w każdym przypadku odłożenia rozgrzeszenia. Zdaniem znanego
moralisty Witka penitent odniesie korzysc z odłożenia mu rozgrzeszenia, gdy wskutek
tego lepiej pozna on wielkosc swej winy, wzrosnie intensywnosc jego żalu, łatwiej
dokonana restytucji, intensywniej popracuje na poprawa swego życia, zerwie z
bliska okazja do grzechu oraz pogłebi ducha pokuty. Praktyka odłożenia wydaje sie
stosowna w przypadku penitentów, którzy znajduja sie w niebezpieczenstwie grzechu
i nie starajacych sie zmienic swojej sytuacji, wykazujacych obojetnosc na wielkie
wykroczenia oraz recydywistów. Ten sam uczony dodaje, że odłożenie absolucji
można zastosowac tylko w przypadku, gdy chodzi o szczególna duchowosc osoby
penitenta i przy stałym kierownictwie jego życia wewnetrznego24.
Odłożenie rozgrzeszenia czy to z uwagi na ważnosc sakramentu pojednania,
czy ze wzgledu na dobro penitenta, nie może byc długotrwałe. Mówi sie o paru
dniach, najwyżej tygodniu czasu lub dwu.http://www.seminare.pl/24/Stawniak-2-2007.pdf