LINGUA LATINA omnibus.

Lectio ex capite vigesimo secundo Evangelii secundum Matthaeum; pauci commentarii hinc.


2 “ Simile factum est regnum caelorum homini regi, qui fecit nuptias filio suo.
(kontext: Łk XIV 16 & sequentes; vide etiam hoc)
Augustinus de Cons. Evang. Parabolam autem istam solus Matthaeus narrat: simile quidem etiam Lucas commemorat; sed non est hoc, sicut et ipse ordo indicat.
Gregorius in Evang. Hic per nuptias, praesens Ecclesia; illic per coenam, aeternum et ultimum convivium designatur; quia et in hanc nonnulli exituri intrant; ad illud quisquis semel intraverit, ulterius non exibit. (...)

4 Iterum misit alios servos dicens: “Dicite invitatis: Ecce prandium meum paravi, tauri mei et altilia occisa, et omnia parata; venite ad nuptias”.
Chrysostomus super Matth. Cum ergo dominus apostolis dixit: euntes praedicate, dicentes quia appropinquavit regnum caelorum, hoc significavit quod hic dicitur prandium meum paravi: idest, ex lege et prophetis Scripturarum mensas ornavi.
Gregorius. (...) Altilia vero saginata dicimus: ab eo enim quod est alere, altilia, quasi alitilia, vel quasi alita vocamus. (...)
Chrysostomus super Matth. Vel aliter. Ideo dicit et saginata et tauros, non quia et tauri non fuerint saginati, sed quia non omnes saginati fuerunt tauri; ergo saginata tantummodo dicit prophetas, qui fuerunt spiritu sancto repleti; tauros autem qui prophetae fuerunt et sacerdotes, sicut Ieremias et Ezechiel: ut enim tauri duces sunt gregis, ita et sacerdotes principes sunt populi.

Ciągnę według cyklu niedzielnégo: ewangelja z czwartégo rozdziału Jana, kommentarze stąd.

49 Dicit ad eum regius: “ Domine, descende priusquam moriatur puer meus ”.
50 Dicit ei Iesus: “ Vade. Filius tuus vivit ”. Credidit homo sermoni, quem dixit ei Iesus, et ibat.
Kontext: Mt VIII 5-8 (vide etiam hoc)

Gregorius. (...) Hic superbia nostra retunditur, qui in hominibus non naturam, qua ad imaginem Dei facti sunt, sed honores et divitias veneramur. Redemptor vero noster, ut ostenderet quoniam quae alta sunt hominibus, sanctis despicienda sunt, et quae despicienda sunt hominibus, despicienda non sunt sanctis, ad filium reguli ire noluit, ad servum centurionis ire paratus fuit.
Chrysostomus. Vel aliter. Illic quidem fides confirmata erat; idcirco et promisit ire, ut discamus viri devotionem: hic autem adhuc imperfectus erat, et nondum noverat manifeste quod absens curare poterat: unde ex hoc quod non accedit Iesus, hoc addiscit.

Pośpieszyłem się z tym brakiem różnic: tym razem "regius" zamiast "regulus".

Dominica vicesima prima post Pentecosten: lectio ex capite duodevicesimo Evangelii secundum Matthaeum; commentarii hinc.

24 Et cum coepisset rationem ponere, oblatus est ei unus, qui debebat decem milia talenta.
Augustinus de Verb. Dom. Ideo dicendum est quod, quia lex in decem praeceptis commendatur, ille debebat decem millia talentorum: per quod omnia peccata significat, quae secundum legem fiunt.
28 Egressus autem servus ille invenit unum de conservis suis, qui debebat ei centum denarios, et tenens suffocabat eum dicens: “Redde, quod debes!”.
Augustinus de Verb. Dom. Quod autem dicitur quod debebat ei centum denarios, ab eodem numero, scilicet decem, sumitur, qui est numerus legis: nam et centum centies fiunt decem millia, et decies deni sunt centum; et illa decem millia talentorum et illi decies deni a legitimo numero non recedunt: in quo utroque invenies peccata. Uterque est ergo debitor, uterque veniae deprecator: omnis enim homo et debitor est Dei, et debitorem habet fratrem suum.


Dominica vicesima secunda post Pentecosten: lectio ex capite vicesimo secundo Evangelii secundum Matthaeum; commentarius hinc.

21 Dicunt ei: “ Caesaris ”. Tunc ait illis: “ Reddite ergo, quae sunt Caesaris, Caesari et, quae sunt Dei, Deo ”.
Origenes in Matth. (...) Vel princeps mundi, idest Diabolus, dicitur Caesar: non enim possumus reddere Deo quae Dei sunt, nisi prius reddiderimus principi quae sunt sua, idest, nisi deposuerimus malitiam universam. (...)


Dominica vicesima tertia post Pentecosten: lectio ex capite nono libri Evangelii secundum Matthaeum; commentarius hinc.

22 At Iesus conversus et videns eam dixit: “ Confide, filia; fides tua te salvam fecit ”. Et salva facta est mulier ex illa hora.
Chrysostomus in Matth. Nondum tamen perfectam de Christo opinionem habebat, quia nequaquam aestimasset eum latere; sed Christus non dimisit eam latere, non quasi gloriam concupiscens, sed multorum causa. Primo enim solvit timorem mulieris, ne a conscientia pungatur, quasi donum furatura; secundo eam emendat de hoc quod aestimat se latere; tertio omnibus fidem eius ostendit, ut eam aemulentur; quarto dedit in hoc signum, quod monstravit se nosse omnia, non minus eo quod fontem sanguinis siccavit, de quo sequitur et salva facta est mulier ex illa hora.

Lectio ex capite vicesimo quarto Evangelii secundum Matthaeum; commentarii hinc.

15 Cum ergo videritis abominationem desolationis, quae dicta est a Daniele propheta, stantem in loco sancto, qui legit, intellegat:
Augustinus ad Hesychium. Lucas quidem, ut ostenderet tunc factam fuisse abominationem desolationis quae a Daniele praedicta est, quando expugnata est Ierusalem, eodem loco haec domini verba commemorat: cum videritis circumdari ab exercitu Ierusalem, tunc scitote quia appropinquabit desolatio eius.
Chrysostomus super Matth. Unde abominationem desolationis videtur mihi exercitum dicere, quo scilicet desolata est civitas sancta Ierusalem.
Hieronymus. Aut potest intelligi de imagine Caesaris, quam Pilatus posuit in templo, aut de Hadriani equestri statua, quae in ipso sancta sanctorum loco stetit usque in praesentem diem. Abominatio enim secundum veterem Scripturam idolum nuncupatur; et idcirco additur desolationis, quod in desolato templo atque deserto idolum positum sit.

Orygenes nie jest zadowolony z polskiégo przekładu liturgicznégo (przynajmniéj Łukaszowéj Ewangelii):
28 Ubicumque fuerit corpus, illuc congregabuntur aquilae.
Origenes in Matth. Et vide, quia non dixit ubicumque fuerit corpus, ibi congregabuntur vultures, aut corvi, sed aquilae: volens ostendere magnificos et regales omnes qui in passione domini crediderunt.

30 Et tunc parebit signum Filii hominis in caelo, et tunc plangent omnes tribus terrae et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute et gloria multa;
Augustinus. (...) Et mittet Angelos suos de quatuor partibus mundi; idest, de toto orbe terrarum congregabit electos suos: quae tota hora novissima* facit veniens in suis membris tamquam in nubibus, vel in tota ipsa Ecclesia tamquam in nube magna, sicut nunc venire non cessat; (...)
*Mt XX 6
Origenes in Matth. (...) et sic fortasse omnia quae a tribus Evangelistis dicta sunt de Christi adventu, diligentius inter se collata et bene discussa, invenientur ad hoc pertinere quod quotidie venit in corpore suo, quod est Ecclesia; de quo adventu suo alibi dixit: amodo videbitis filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei, et venientem in nubibus caeli; exceptis his locis ubi ab eo ille adventus ultimus in seipso promittitur.


Odnośnik do wyboru z wyboru kommentarzy do piérwszéj niedzieli adwentu, który umieszczam tu dla zamknięcia cyklu oraz ze względu na podobieństwo czytań.

Pytanie do ekspertów dla których łacina jest językiem ojczystym wyssanym z mlekiem matki:

Załóżmy, że istnieje obywatel Marcin Koza (Martinus Koza)

Jak będzie brzmieć po łacinie zdanie: "Z biblioteki Marcina Kozy"?
Strzelam, że imię i nazwisko będzie odmienione do genetivus i wychodzi mi: "Ex libris Martini Kozae" ale zapytuję starszych i mądrzejszych czy dobrze kombinuję?

Bo w PL zwykle się imienia i nazwiska nie odmienia w tym przypadku i dostajemy łacińsko-polski miks na żywo.

PS. Wszelkie postaci użyte w tym poście są fikcyjne a ich ewentualna zbieżność z rzeczywistością jest jedynie przypadkowa.

Koza bez odmiany. Odmienić można jedynie nazwisko zlatynizowane na modłę renesansową. No chyba że bawimy się w makaronizmy.

Z mlekiem matki wyssałem inną cechę niż znajomość łaciny, ale wydaje mi się, że w Polsce zwrot zaczynający się od "ex libris ..." jest związkiem frazeologicznym, który brzmi: 'ex libris Marcina Kozy, Andrzeja Dudy, Kazimierza Nycza etc.

Próba 'upoprawnienia' takich związków frazeologicznych jest, moim zdaniem, zbędna i źle wypadnie.
Mix polsko -łaciński to tradycja starsza nawet niż 'Zagłoba sum'.

PS
Podobnie jest z niepotrzebnym, moze nawet pretensjonalnym, tlumaczenie Jasna Góra na "Claromontana". Widzialem takie tlumaczenia-udziwnienia nie tylko u tradsow.

Serdecznie dziękuję za kaganiec oświaty.

Podobnie jest z niepotrzebnym, moze nawet pretensjonalnym, tlumaczenie Jasna Góra na "Claromontana". Widzialem takie tlumaczenia-udziwnienia nie tylko u tradsow.

No to w takim razie "Officia propria dioecesium Poloniae" są pretensjonalne i udziwniają,  bo 26 sierpnia podają jako święto "B. Mariæ Virg. Claromontanæ seu Czenstochoviensis".

Tłumacznie to jest bardzo stare. Użył go np ks. Kordecki w swoim łacińskim opisie oblężenia (nie wiem, czy był on tradsem  )

[...] np ks. Kordecki w swoim łacińskim opisie oblężenia (nie wiem, czy był on tradsem  )

A to bywali w ogóle w czasach ks. (czy x., jak wtedy pisano) Kordeckiego jakowyś nie-tradsi ? 
Do tej pory żyłem w głębokim przeświadczeniu, że to jest oryginalny nasz posoborowy wynalazek, wcześniej nieznany ... 

Do tej pory żyłem w głębokim przeświadczeniu, że to jest oryginalny nasz posoborowy wynalazek, wcześniej nieznany ... 

Przecież to bardzo łatwo powiedzieć, kto jest prawdziwym tradsem, a kto nie - czy to teraz, czy w przeszłości. Weźmy np. ten obraz:



Św. Monika zdecydowanie jest (ma chustkę na głowie), ale św. Augustyn już nie tak całkiem (nie ma garnituru).

Koza bez odmiany.

Veto. Jedno z trojga:
1. Tak, jak ponoć trzeba sobie wymyślić chińskié nazwisko, jak człowiek chce żyć w Chinach, tak jeśli ktoś chce coś więcéj pisać po łacinie, to powinien sobie opracować łacińskié imię i dalszé ujednoznacznienia; w tym przypadku: Martinus Cosa. Nieodmienienié bez ostrzeżenia czegoś, co można odmienić (a jak się kończy na -a, to można), jest dla mnie rażącé w ogóle, niezależnie od języka.
2. Przy jednorazowym użyciu można nie latynizować, a tylko wprowadzić w zdaniu jakoś tak: "...ex librario viri, cuius nomen secundum orthographiam Polonam scriptum hanc habet formam: Marcin Koza..."
3. Jeśli ktoś nie ma z łaciną nic wspólnégo, to niech już tak nie szpanuje.

Odmienić można jedynie nazwisko zlatynizowane na modłę renesansową.

Renesansowa jest modła latynizacji nazwiska, czy może renesansowé są piérwszé współczesné nazwiska?

Św. Monika zdecydowanie jest (ma chustkę na głowie), ale św. Augustyn już nie tak całkiem (nie ma garnituru).

R.O.T.F.L.!
Trafiony --- zatopiny!

O! Nie pozwolę żeby zainicjowany przeze mnie wątek tak dawno temu, poszedł w zapomnienie.
Właśnie przeglądam  francuski podręcznik Le Latin Sans Peine - taka praktyczna  codzienna łacina na wesoło i znajduje przednie  dowcipy. I tak właśnie trzeba/można uczyć łaciny (się) bez klasycznego, starorzymskiego nadęcia. Kilka przykładów;

Cum bellum omnium gentium alterum, ciborium tanta facta est inopia . . .ut vir quidam , fame laborans, canem suum , quem multum amabat, edere coactis sit.
Postquam manducavit, ossa aspiciens, secum exclamavit;  Miselle Mordax, quam bene cenares, si hic adesses!

albo

Operarius quidam in fabrica lignaria opus suum faciebat. Ita inscitus is erat ut quodam die sibi nasum serra mecanica stupide secuerit. A medico curatus domo tamen exire nolebat; sine nasum se ridiculum videri arbitrabatur. Amicus bonus nocte domum ejus advenit ieque dixit;
Veni mecum. Una ambulabimus. Te aerem puram respiraret oporte. Nocte nemo deformitatem  tuam videre poterit.
Post ambulationem amicus amico dixit;
Tibi opto bonam noctem, bonam valetudinem, bonum visum.
Alter respondit; . . . tibi gratias ago , sed a cur mihi bonum optes visum non intellego .
Tunc amicus. Si bonum visum perdas et exempli gratia myops fias , quonam ocularia imponas?

 
itd, itd. . .  łacina na wesoło.

@Fideliss
Hehe, dobre!

* * *

Dzięki COVID-owym ograniczeniom, można teraz bezpłatnie uczestniczyć w kursach żywej łaciny bez podróżowania na drugi kraniec Polski.

Przykład - kurs zorganizowany przez Koło Naukowe Mediewistów działające przy Instytucie Filologii Romańskiej UJ.
https://www.facebook.com/events/1422926211202449/

Kurs jest prowadzony metodą Ørberga, która z grubsza wygląda tak:
https://www.youtube.com/watch?v=1G9wYDHk5t4
(choć to akurat nagranie z zajęć na Uniwersytecie Wrocławskim)