Koszmarki architektury "ducha Soboru"

Ten mi się też kojarzy z modernizmem. A co jest w środku?

Proszę:



Jest element już nie z komuny: freski na ścianach kopuły i na chórze, o których można usłyszeć, że wyglądają jak rysunki przedszkolaka, nie wiem kto na nie się zgodził i dlaczego. Nie mam ich jednak na tych zdjęciach. To tak jednak wyłączając z całości kościoła.

A czy w konkretnym przypadku był jakiś dobry projekt?

Nie wiem. Sam kościół jako budynek nieco przypomina magazyn i to też się z czymś wiązało ale musiałbym na ten temat doczytać albo dopytać.

A czy w konkretnym przypadku był jakiś dobry projekt?

Był taki przypadek pod Radomiem, w latach 70-tych. Nie pozwolono na budowę kościoła, to postawiono coś na kształt szopy. Służyło to jakiś czas, dopóki nie zbudowano właściwego kościoła. W tejże szopie był ołtarz, tabernakulum i odpowiednia atmosfera, w której można było się skupić. A o projekcie trudno tu dyskutować...

/.../

No tak, można by powiedzieć, że standard z tamtych lat. Przynajmniej jest Tabernakulum, bo różnie z tym bywa...

Właśnie. Z takich kościołów przypomniał mi się jeszcze jeden z kościołów w Krynicy Górskiej. Nie znalazłem go na zdjęciu. Ma przypominać łódź piotrową a jednym z celów komunistów było to aby zimą nie dało się go ogrzać. Po części cele komuny są osiągane do dzisiaj bo msza w dzień powszedni rano jest odprawiana w kaplicy w domu parafialnym. Klęcze tam się jeszcze na Kanon, ornaty rzymskie są w użyciu, ale Komunia św. niestety na sposób kolejkowy.
Jeszcze co do mojej parafii w Poznaniu (księży filipinów) - przypomniała mi się jedna rzecz negatywna - właśnie Tabernakulum przeniesiono na bok, co jednak chyba było owocem pewnych sugestii.

/.../
Jeszcze co do mojej parafii w Poznaniu (księży filipinów) - przypomniała mi się jedna rzecz negatywna - właśnie Tabernakulum przeniesiono na bok, co jednak chyba było owocem pewnych sugestii.

Tak też jest w Zwierzyńcu (Zamojszczyzna, Roztocze) w zabytkowym kościele na wyspie. Jakiś (nie boję się tego napisać) idiota przeniósł cały ołtarz i Tabernakulum gdzieś na bok do innego pomieszczenia (!). Po to, żeby odsłonić zabytkowe freski.

Przed budową mojego Bajkonura (św. Franciszek z Asyżu, Wrocław), który juz był tu pokazywany, to też Msze odprawiano na początku w szopie, która była przykrywką dla możliwości odprawiania tam Mszy. I była na wschód ustawiona

To bardzo charakterystyczne dla postmodernizmu, że lepszy jest prymityw.

To bardzo charakterystyczne dla postmodernizmu, że lepszy jest prymityw.

Trudno doszukiwać się tu postmodernizmu. W latach 70.tych próbowano różnych wybiegów, żeby zbudować kościół, a jak się nie udawało, to stawiano prowizorkę. Z tym kościołem/szopą pod Radomiem, o którym wspominałem, opowiadano, że jak zaczęto odprawiać Msze, to ktoś się złamał i wydano pozwolenie na budowę. Czy tak to było do końca, trudno powiedzieć, bo kamień węgielny był poświęcony w 1981 (jeżeli dobrze pamiętam). Jak powstał właściwy kościół, to z kolei nie było pozwolenia na rozbiórkę prowizorki, ale jakoś tak wyszło, że sama się spaliła...

Postmodernizm jest tu oczywisty. Wytwory ludzkie z reguły mają cechy stylowe w epoki której powstały. Ktoś mi kiedyś tłumaczył, że kościoły są takie, by można je było przekształcić w fabryki. Nie można zwalać wszystkiego na komunę. Na Zachodzie czasami jeszcze gorsze stawiano.

Nie można zwalać wszystkiego na komunę

Pisałem o przypadkach, o których tak słyszałem. Jeśli to były najgorsze projekty to nie wiadomo jakie były lepsze. To jeszcze nie było daleko po SVII, a w Polsce różne postępowe tendencje szybko nie wchodziły.

Postmodernizm jest tu oczywisty. Wytwory ludzkie z reguły mają cechy stylowe w epoki której powstały. Ktoś mi kiedyś tłumaczył, że kościoły są takie, by można je było przekształcić w fabryki. Nie można zwalać wszystkiego na komunę. Na Zachodzie czasami jeszcze gorsze stawiano.

   Nie, proszę Pana. Nie chodzi tu o postmodernizm, tylko o władze, które nie dały zezwolenia na budowę. Władze w latach 70.tych były w rękach komunistów, więc to nie jest 'zwalanie wszystkiego na komunę', tylko fakt. Kościółek, o którym pisałem nie był kościołem w pełnym znaczeniu tego słowa, bardziej kapliczką, w której był ołtarz, Tabernakulum, konfesjonał, ławki na kilkadziesiąt osób itd. A z konstrukcyjnego punktu widzenia była to szopa  płaskim dachem wsparta na drewnianej konstrukcji kratownicowej. O ile pamiętam, obok stała drewniana dzwonnica. Przypuszczam, że takich było więcej w PRL-u (nie z powodu modernizmu).
   A co do oczywistości: przecież nie napisałem, gdzie dokładnie był ten kościółek. Jak może Pan wyciągać tak kategoryczne wnioski? 

Proszę Pana: ja znam różne historie budowy kościołów w czasach komunizmu, problemy z zezwoleniami, potem ciągłe kontrole - przeliczanie cegieł, samowole budowlane itd. Problem polega na tym, że oczywisty upadek sztuki sakralnej miał miejsce nie tylko w krajach komunistycznych.

Proszę Pana: ja znam różne historie budowy kościołów w czasach komunizmu, problemy z zezwoleniami, potem ciągłe kontrole - przeliczanie cegieł, samowole budowlane itd. Problem polega na tym, że oczywisty upadek sztuki sakralnej miał miejsce nie tylko w krajach komunistycznych.

Drogi Panie Zygmuncie! Czyżby szukał Pan zaczepki? Nie zna Pan sprawy, więc chyba dlatego Pana wypowiedź jest bez sensu. Żadnych cegieł tu nie było. Typowa szopa jest drewniana, więc można mówić tu najwyżej o przeliczaniu desek i belek. Z tym, że na wsi nigdy, nawet za najtrwardszej komuny było to niewykonalne... Prowizorka to jedno, a postmodernizm - drugie i nie mieszajmy pojęć. Być może w innym miejscu było jak Pan pisze, ale nie w tym przypadku. Upadek sztuki sakralnej jest faktem, ale nie można tym tłumaczyć wszystkiego. Akurat w kościółku, o którym pisałem, zachowany był w miarę tradycyjny (aczkolwiek posoborowy) wystrój (poza podświetlanym napisem dla chłopów, żeby zachowywać się cicho  - autentyk!).

Pan Caesar pisał o szopie:

Przed budową mojego Bajkonura (św. Franciszek z Asyżu, Wrocław), który juz był tu pokazywany, to też Msze odprawiano na początku w szopie, która była przykrywką dla możliwości odprawiania tam Mszy. I była na wschód ustawiona

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Mogno w Szwajcarii , Architekt - Mario Botta :