Polskie malarstwo o tematyce religijnej

Czym innym jest sztuka sakralna o czym napisaliśmy na samym początku.

Tzn. Pan napisał, a ja się niezwłocznie zgodziłem dla spokoju. 

Ale tak naprawdę to ja się trochę buntuję przeciw takiemu wyraźnemu podziałowi. Bo od ilu drzew się liczy las? Gdzie się zaczyna a gdzie kończy sztuka sakralna? Faktycznie trudny temat.
Jak się zaczniemy pochylać na każdym obrazem i analizować, czy jest wystarczająco sakralny i czy nie ma tam zbyt wielu doczesnych zapaskudzeń, to bardzo łatwo możemy dojść do wniosku, że ikonoklaści mieli rację.

Nie wiem, jak szczegółowe są zasady pisania ikon, ale mam w domu tę książeczkę (kupioną kiedyś na dworcu w Lublinie): https://www.poczytaj.pl/ksiazka/tworzenie-i-konsekracja-boskich-przedstawien-w-sztuce-hinduistycznej-agnieszka-staszczyk,68268 - - - i okazuje się, że zasady malowania i rzeźbienia bałwanów w Indiach są niesłychanie precyzyjne... Istnieją całe tabele opisujące z detalami wymiary i proporcje poszczególnych części ciała, istnieją specjalne mantry śpiewane przy okadzaniu (specjalnymi, rzecz jasna, substancjami) odpowiednich elementów dzieła etc.

W bokotemacie co do wzorów artystów renesansowych i innych oraz reakcji na to (jak przy podanym przez Pana Regiomontanusa przykładzie z Wenecji): wydaje mi się, że jest takie społeczne przyzwolenie, że artystom wolno więcej  . Mam dwa przykłady na to, że sam jakoś staram się oddzielić "dobrą twóczość", od pewnych elementów życia artysty, ale to też nie jest proste, szczególnie przy posługiwaniu się internetem. Swego czasu natknąłem się na staje drogi krzyżowej Erica Gilla:



Już pewne podejrzenie budziło to, że jak się wpisało w wyszukiwarce "Eric Gill" to wyskakiwało coś o tematyce erotycznej, jednak dogrzebawszy się do biografii tym bardziej się zainteresowałem, ponieważ okazało się, że to Anglik - katolik (konwertyta). Niedługo później z tej biografii można było wyczytać, że w jego życiu były obecne pewne perwersje seksualne. To akurat mnie nie odrzuca od tej religijnej części twórczości - rozumiem, że człowiek wierzący również błądzi, czasem zakopie się w grzechach, potem powraca itd. (poza tym to artysta - j. w.). Problem natomiast stanowiło dla mnie to, że szukając na jego temat czegokolwiek ciężko się było na coś erotycznego nie natknąć (Drogę Krzyżową ściągałem z "pinterestu" i zaraz były odnośniki do podobnych graficznie twóczości innego rodzaju).

Podobnie, choć nieco inaczej, z muzyką - pewne wspomnienia z dzieciństwa odsyłają mnie czasem do Brittena (śpiewaliśmy w chórze "Te decet hymnus" z "Requiem wojennego": https://www.youtube.com/watch?v=JPmjySyOYiM, miałem 9 lat i udawałem, że śpiewam  ). Coś tam znalazłszy w temacie natknąłem się na "Ceremony of Carols" z tekstami św. Roberta Southwella. Przebrniemy fakt, że Britten był "homo" - w końcu artysta, wolno mu więcej następny zgrzyt się pojawia jest jak się zorientuje, że pewne partie wokalne jego twórczości śpiewa Peter Pierce - jego "chłop", no tak - artyści... (to nie dotyczyło akurat "Ceremony of Carols", gdzie raczej są akurat głosy żeńskie lub dziecięce - tutaj przykład z wierszem św. R. Southwella: https://www.youtube.com/watch?v=aPnP5zzHJoQ), jednak najwięcej tego, że jak się wpisało coś o Brittenie do wyszukiwarki to część wyników odsyłała do stron "gejowskich" dumnych ze "swojego" artysty (nie wiem też jak panowie z tamtych czasów odnosiliby się do tego, co dzieje się dzisiaj).

Nie uciekniemy rozmawiając o sztuce sakralnej od zbioru wymagań "kanonicznych" dla czy to symboli -znakow (w tym ozdobnych fryzów itp) oraz przedstawień Osób - Chrystusa, Matki Bożej, Świętych.
I tak jednym z kilku nakazów greckich świadczących o sakralności przedstawień była znana " wewnętrzna światłość" tzn ,że Osoby biły światłem (jako święte) a nie światło padało na nie jak na grzeszników. Podobnie było z tłem złotym. No i z materiałem. Malarstwo na płótnie nie było sakralnym bo płótno postrzegane było jako coś lichego, niegodnego przedstawień Boga. Taki obraz miał być oknem do innego wymiaru... Bożego,

Malarstwo na płótnie nie było sakralnym bo płótno postrzegane było jako coś lichego, niegodnego przedstawień Boga. Taki obraz miał być oknem do innego wymiaru... Bożego,

Ale tak naprawdę to jest raczej odwrotnie.

Wiele znanych dzieł starych mistrzów zostało w XIX w. przeniesionych z deski na płótno (nie wiem, jak to się robiło, ale się robiło). Np. Madonna Leonarda z Ermitażu.  Drewno cały czas "pracuje", tzn kurczy się i rozszerza ze zmianami wilgotności i temperatury. Powoduje to niszczenie warstwy malarskiej. Płótno jest o wiele bardziej stabilne wymiarowo. W dodatku drewno pęka, czasem je zżera kornik, albo zwyczajnie gnije,

Oczywiście dzisiaj się już takiego przenoszenia nie praktykuje, bo są lepsze metody konserwacji drewna. Ale prawda jest taka: obraz namalowany na płótnie z włókien syntetycznych pod względem trwałości bije drewno na glowę - będzie praktycznie wieczny (plastik nie gnije). Obrazy prawdziwie sakralne powinno się więc malować na płótnach z polimerów 

Stronę materialną przedstawień sakralnych opisuje Sobór (zapomniałem jaki). Jest tam o mozaikach, malarstwie ściennym i na drewnie.
@polimery,
polimery to przetworzona ropa naftowa lub butelki PET - z których robimy polary.
Butelki PET zostały kanonizowane przez naczelnego ekologa Jorge Bergoglio w encyklice o recyklingu śmieci i dekarbonatyzacji. Więc trop z polimerami może być wielce słuszny i koszer. Jaka teologia takie podobrazie (ze śmieci) 

"Rocznik Podhalański" z r. 1928 o obrazach na szkle malowanych (Konstanty Stecki,  "Ludowe obrazy na szkle", s. 189):

Na Podhalu, a zwłaszcza w bliższych okolicach Zakopanego niema już ich prawie wcale. Bardzo wiele wytłukli sami ich właściciele dzięki energicznej agitacyi w tym kierunku prowadzonej w swoim czasie przez księży, którzy nie mogli prawdopodobnie pogodzić się z pewnymi anachronizmami i błędami, jakie przy malowaniu obrazów przez domorosłych artystów zakraść się musiały. Przy przedstawianiu naprzykład Trójcy Świętej Pan Jezus siedzi raz po prawicy, kiedyindziej jednak po lewicy Boga Ojca, albo też kapłan, dający ślub Matce Boskiej, wiąże ręce oblubieńcom katolicką stułą z krzyżykiem i posiada na głowie wy­soką czapkę, opatrzoną również dwoma krzyżykami; również Ma­tka Boska karmiąca posiada często na szyi łańcuszek z krzyżykiem.
Między innymi bardzo energicznie występował przeciw tym obrazom ks. Stolarczyk, jak o tem wielu górali zapewnia (np. artysta-rzeźbiarz p. Wojciech Brzega.)

Na tym obrazie z ostatnią wieczerzą poniżej (pochodzącym z domu w Osturni na Spiszu) tego nie widać bo słaba reprodukcja, ale na półmisku leży prosię wielkanocne   

Ożywiam stary wątek. Szkoda, że p. Rysia już nie ma na forum (pozdrawiam jeśli czasem tu jeszcze zagląda).

Ad rem: ostatnio ogładałem wykłady youtubowe Instytutu Andegavenum, i natrafiłem tam na wykład o. Lucjana Barkowiaka o sztuce sakralnej w trzech częściach. Wykład w sumie interesujący, choć zdziwiło mnie nieco, że ks. dr tak bardzo wychwala Jerzego Nowosielskiego...

Z treści wykładu wynika, że ks. Bartkowiak prowadzi w Krakowie pracownię mozaiki. Nie znalazłem zbyt wiele przykladów jego dzieł googlując, może ktoś zna jakieś jego prace - czy są w jakichś kościołach w Polsce?

Z ciekawości pogooglowałem, czyżby chodzi o działalność tego o. Bartkowiaka? Jeśli tak to chyba nie ma czym zawracać sobie głowy.
https://www.podrozepokulturze.pl/2022/07/pracownia-mozaiki-krakow-lucjan-bartkowiak/

Wychodzi na to że ma obecnie znacznie lepszy etap niż wcześniej gdy kręcił się wokół Marka Rupnika.

Z ciekawości pogooglowałem, czyżby chodzi o działalność tego o. Bartkowiaka? Jeśli tak to chyba nie ma czym zawracać sobie głowy.
https://www.podrozepokulturze.pl/2022/07/pracownia-mozaiki-krakow-lucjan-bartkowiak/

Ryba jest OK 

Małą kolekcję wrzucam do wątasa, przy okazaji można chyba pokusić się o sformułowanie tezy iż tradycyjnym zwyczajem liturgicznym na terenie Polski który powinien być zachowywany w naszym kraju jest umieszczanie nad ołtarzem obrazu hodegetrii. Dodatkowo nad postacją Matki Bożej powinno znajdować się 12 gwiazd, niekiedy promienie słoneczne zgodnie z opisem niewiasty zawartym w apokalipsie św. Jana  (Ap 12, 1):