Ciekawostki liturgiczne

Chciałbym aby ten wątek poświęcony był różnym okołoliturgicznym ciekawostkom intrygującym i inspirującym jednocześnie. Na początek wrzucę może współczesną rekonstukcję średniowiecznej mszy łacińskiej:
www.youtube.com/watch?v=UTSJ7LqZLYQ

A tutaj mamy fragment zsinizowanej wersji mszy przedsoborowej z charakterystycznymi pieśniami wzorowanymi na hymnach imperialnych dynastii Qing:
www.youtube.com/watch?v=x2i7-baPArw

Mszę średniowieczną odprawia Andrzej Pitz OP. Kiedyś jak sprawdzałem internet pod jego kątem naszedłem jakieś polonicum, teraz nie pamiętam - wydaje mi się, że mógł być duszpasterzem polskiej emigracji.

"This video was made together with the Parrish, Kristi Lekamens Katolska församling i Visby, and sung in one of the medival churches of the Island of Gotland. Anders Piltz, the Priest is a proffesor of latin in Lunds University and also a Catholic Priest. The Cantor is Mattias Östborn also Cantor at the Catholic church of Visby. "

Marie Augustine OSM
3 lata temu
Homily is in Old Swedish, someone on Facebook translated it for us.... Thank you to whomever you are..
"Five hundred years ago, the universe seemed much more understandable than it does for us. All of existence was framed by a number of ceremonies and behavioral patterns which were a matter of course for people at the time. And the most important of them was the Holy Mass - that ring of charged words and actions which surround the central mystery in the Christian faith: That Jesus becomes man anew in the creatures of bread and wine.

"We have reconstructed a High Mass from 500 years ago in an ordinary Swedish parish church, namely in Endre Church, one mile east of Visby in Gotland. We imagined ourselves to be participating in this high mass on an autumn Sunday in the middle of the 15th century. It is local people who are participating in clothes typical for the time, and we have tried as much as possible to reconstruct [something to do with (worship) services] in the Diocese of Linköping at that time - since Gotland belonged to that diocese.

"The service is conducted in an incomprehensible language, a language incomprehensible to the people: Latin. Because church services at the time were not considered a medium for communicating information, except for silent prayers. Just as one cannot describe what is fascinating about a melody or a sight, one shouldn't be able to understand or describe the central mystery of the universe. The congregation waits for the central moment, when the bread and wine shall be transformed into the body and blood of Christ.

"The priest was helped by a chorister, perhaps the [experienced?] youth whom [his soul has discovered?] and who with time would be sent to Linköping in order to attend the cathedral school. Songs, mostly from the Bible, were sung by the local cantor. We don't know exactly how the music went in the medieval churches. Maybe Endre Church had a specific order which required a qualified cantor like the one we shall see here.

"The Sunday service began when the priest sprinkled Holy Water on the congregation. This was to remind them that they had become members of the Christian church through baptism. The Holy Water would drive away all the powers of evil.

"Let us now place ourselves in the Middle Ages. Let us try to grasp the atmosphere in a normal Swedish parish church, in a time where man still believed himself cast out into an empty, cold existence, when Europe was still unified, and when the central mystery around which everything revolved was that Jesus Christ, had become man, had died, and risen again for all.

Na stronie renomowanej australijskiej pracowni krawieckiej (Sanit Bede Studio) tworzącej tradycyjne szaty liturgiczne na potrzeby Kościoła Katolickiego zamieszczono wyjaśnienie dlaczego tzn: ornaty rzymskie lub skrzypcowe stanowiły rodzaj przedsoborowego nadużycia liturgicznego:
http://saintbedestudio.blogspot.com/2016/03/chasuble-styles-of-roman-rite-revisited.html
^Jak dowiadujemy się z lektury powyższego artykułu ornaty skrzypcowe zostały nawet potępione przez św. Karola Boromeusza

Tryptyk Bodzentyński i obraz Matki Bożej Rychwałdzkiej, piękne przykłady polskiej ikonografii sakralnej z przełomu XV i XVI wieku:

Lektorium czyli katolicka wersja ikonostasu oddzielająca nawę główną od prezbiterium. Niestety na skutek decyzji soboru trydenckiego owe obiekty zniknęły z naszych świątyń a szkoda, myślę że warto byłoby na powrót przywrócić je w naszych kościołach:







Moim zdaniem lektorium idealne to takie które w harmonijny sposób integruje w sobie balaski, ambonę, belkę tęczową i grupę ukrzyżowania.

Proszę i podać te decyzje soboru trydenckiego.

Proszę i podać te decyzje soboru trydenckiego.

Użyłem pewnego skrótu myślowego, sobór trydencki stwierdzał że celebracja liturgii mszy św. powinna być znacznie bardziej widoczna dla świeckich, niestety zostało to zinterpretowane jako nakaz wyburzenia lektoriów tak jak to czynili zwolennicy reformacji a wystarczyło je tylko zmodyfikować do kształtu jaki widnieje na wrzuconych przeze mnie fotografiach. Zdaje się że Augustus Pugin, wybitny angielski architekt sakralny i amatorski liturgista był zwolennikiem powrotu tych struktur do kościołów katolickich ale napotkał opór ze strony tamtejszej hierarchii. Nawiasem mówiąc jego autorskie projekty ornatów też z czasem zostały zakazane i dopiero papież Pius XII na powrót je zaakceptował. Wydaje mi się  że zarówno lektoria jak i tradycyjne długie ornaty padły ofiarą destrukcyjnego procesu "barokizacji" szeroko pojętej liturgii tak gorliwie propagowanej przez nadmiernie wpływowy zakon jezuitów.

sobór trydencki stwierdzał że celebracja liturgii mszy św. powinna być znacznie bardziej widoczna dla świeckich

Czy można wiedzieć, w jakim dokumencie soborowym pada takie stwierdzenie?

Nigdzie nie ma nakazu wyburzania lektorów.

I wprost przeciwnie - przetrwały przede wszystkim u reformatów.

sobór trydencki stwierdzał że celebracja liturgii mszy św. powinna być znacznie bardziej widoczna dla świeckich

Czy można wiedzieć, w jakim dokumencie soborowym pada takie stwierdzenie?

A z jakiego dokumentu wynika posoborowe likwidowanie zabytkowych balustrad oddzielających prezbiterium od transeptu?
- wszystkie tego typu dewastacje wynikają z "ducha soboru".

Szczęściarzami są prawosławni bo nie muszą się zmagać z papieżami, encyklikami o butelkach PET, duchami soborowymi i deklaracjami z Abu Dabi.

A z jakiego dokumentu wynika posoborowe likwidowanie zabytkowych balustrad oddzielających prezbiterium od transeptu?
- wszystkie tego typu dewastacje wynikają z "ducha soboru".

Ale to jest ciekawa sprawa (nie zastanawiałem się nad tym specjalnie): czy podawano wtedy jakiekolwiek uzasadnienia, dlaczego tak się robi (powołując się np. na jakieś wytyczne episkopatu, komisji liturgicznych); czy też była to całkowita samowolka, bez podania żadnej przyczyny, tak jakby nie wymagało to tłumaczenia i rozumiało się samo przez się?
Oczywiście, teoretycznie powodem mogło być wprowadzenie możliwości przyjmowania Komunii św. na stojąco, bo wówczas szafarzowi trudniej byłoby jej udzielać. Tylko że do tego nie trzeba było niszczyć balustrad komunijnych: przecież wystarczałoby udzielać jej przy otwartych drzwiczkach na osi nawy.
A może w Polsce było to bezrefleksyjne przejmowanie wzorców z Zachodu, bez pytania się, czy ma to w ogóle sens?

W BOL podano przykład usunięcia balustrady z zabytkowego kościoła w Konarzewie: „Balustradę do Komunii św. zlikwidowano, zostawiając jedynie przy pierwszym stopniu od nawy, umocowane z boków, dawne drzwiczki balustrady. Ułatwia to starszym klękanie przy Komunii św., w razie zaś wprowadzenia Komunii św. przyjmowanej na stojąco fragmenty balustrady można łatwo wymontować”.
http://www.ika.oaza.pl/bol70-1.html#115
Nie podano tutaj jednak, dlaczego tak postąpiono; tak jakby nie wymagało to żadnych objaśnień, było oczywiste.

Te samowolne inicjatywy, wspomina ówczesny seminarzysta a obecnie kard. Sarah. Wstępne projekty były, a demolka już postępowała. Poniżej dwa skany z książki Yvesa Chirona:

http://krzyz.nazwa.pl/forum/index.php/topic,10093.msg226024.html#msg226024

Nigdzie nie ma nakazu wyburzania lektorów.

I wprost przeciwnie - przetrwały przede wszystkim u reformatów.

Tak się jednak składa że zaczęły znikać z kościołów po soborze trydenckim więc jakiś związek istnieć musiał. Jeśli zna Pan jakieś inne przyczyny zniknięcia lektoriów to proszę napisać, z miłą chęcią poczytam. Zamieszczone przeze mnie zdjęcia pochodzą z kościołów anglikańskich a jak wiemy z historii sekta anglikańska sprotestantyzowała się stopniowo i początkowo bliżej jej było do katolików niż do luteranów czy kalwinów.

Tak się jednak składa że zaczęły znikać z kościołów po soborze trydenckim więc jakiś związek istnieć musiał.

Z samego następstwa czasowego nie wynika wcale związek przyczynowo-skutkowy; trzeba go dopiero udowodnić, a nie przyjmować za udowodniony na zasadzie „po tym, więc wskutek tego”.
Dlatego właśnie zadałem pytanie: „Czy można wiedzieć, w jakim dokumencie soborowym pada takie stwierdzenie?”. Ja nie znam takiego dokumentu.

jakieś inne przyczyny zniknięcia lektoriów to proszę napisać, z miłą chęcią poczytam.

Napisał to już wyżej Pan Rysio: balaski likwidowało posoborowie po IISW (nie sam sobór), a lektoria — „posoborowie trydenckie” (nie sam Sobór). Nie zajmował się on kwestią, jak budować kościoły, a tym bardziej nie nakazywał ani nawet nie zalecał burzenia lektoriów. Kościół Il Gesù to też „posobór”, który nie wynika z dokumentów soborowych.
http://krzyz.nazwa.pl/forum/index.php/topic,17.msg201663.html#msg201663
Instrukcja św. Karola Boromeusza pt. Instructiones fabricae et supellectilis ecclesiasticae pomija lektoria milczeniem, czyli (od biedy) można by uznać, że zachęca do budowy nowych kościołów bez lektoriów, ale nigdzie nie wspomina o wyburzaniu już istniejących.

Zamieszczone przeze mnie zdjęcia pochodzą z kościołów anglikańskich

Co może sugerować, że tylko tam przetrwały lektoria. Tymczasem w katolickich katedrach i kolegiatach Hiszpanii raczej ich nie wyburzano, co więcej: budowano je dalej po Soborze Trydenckim.