WŁĄCZANIE DO STANU DUCHOWNEGO (TONSURA)
Włączenie do stanu duchownego (tonsura) może się odbyć również poza Mszą, w dowolnym dniu, porze i miejscu.
Dla włączanych do stanu duchownego przygotowuje się nożyczki do obcinania włosów i tackę, na którą się je odkłada. Każdy z przyszłych duchownych winien mieć na lewym ramieniu swoją komżę, a w prawej ręce świecę.
[Archidiakon:
Niech się zbliżą ci, którzy mają otrzymać tonsurę.]
Notariusz wywołuje wszystkich mających przyjąć tonsurę imiennie i z osobna, a każdy z nich odpowiada: Oto jestem.
Gdy uklękną przed ołtarzem przed Biskupem (w mitrze) zasiadającym na faldistorium, Biskup powstaje (w mitrze) i mówi:
V. Niech imię Pańskie będzie błogosławione.
R. Teraz i na wieki.
V. Wspomożenie nasze w imieniu Pana.
R. Który stworzył niebo i ziemię.
Najmilsi bracia, módlmy się, do Pana naszego Jezusa Chrystusa, za te Jego sługi, którzy z miłości ku Niemu śpieszą na postrzyżyny. Niechaj im udzieli Ducha Świętego, który zachowa im na zawsze szatę świętości i ustrzeże ich serca od przeszkód świata oraz doczesnych pożądań. A jak się zmienił ich wygląd zewnętrzny, tak niech prawica Jego potęgi udzieli im wzrostu cnoty i uzdrowi ich oczy ze wszelkiej ślepoty ducha i ciała oraz udzieli im światła łaski wiekuistej. Który żyje i króluje z Bogiem Ojcem w jedności tegoż Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
Potem, gdy Biskup siedzi, schola intonuje i śpiewa dalej antyfonę oraz psalm.
Panie, Ty przywrócisz mi moje dziedzictwo.
Psalm 15
Zachowaj mnie, Panie, bo zaufałem Tobie. * Mówię do Pana: „Tyś jest Bogiem moim, albowiem dóbr moich nie potrzebujesz”.
Przedziwnie wypełnił wszystkie moje pragnienia, * co do świętych którzy są na Jego ziemi.
A ci, których boleści się mnożą, * potem spiesznie do Niego podążają.
Nie będę uczestniczył w ich ofiarach krwawych, * a ich imion nie będą wspominać moje wargi.
Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Powtarza się całą antyfonę Panie, Ty przywrócisz.
Gdy rozpocznie się psalm, Biskup każdemu z tonsurowanych obcina nożyczkami końcówki włosów w czterech miejscach, a mianowicie na czole, z tyłu głowy i nad obojgiem uszu, a następnie kilka włosów w pośrodku głowy i odkłada je na tackę. Każdy, któremu udziela się tonsury, mówi:
Pan cząstką dziedzictwa mego i kielicha mego, to On przywróci mi moje dziedzictwo.
Po udzieleniu wszystkim tonsury Biskup zdejmuje mitrę, podnosi się i stojąc zwrócony do nich, mówi:
Módlmy się.
Wszechmogący Boże, spraw, prosimy, aby ci słudzy Twoi, którym z powodu umiłowania spraw Boskich obcięliśmy włosy, nieustannie trwali w Twojej miłości i zostali na zawsze zachowani od wszelkiej zmazy grzechu. Przez Chrystusa, Pana naszego. R. Amen.
Później schola intonuje i śpiewa dalej następującą antyfonę. Po jej rozpoczęciu Biskup zasiada (w mitrze):
Ci otrzymają błogosławieństwo od Pana i miłosierdzie od Boga, swego Zbawcy, bo to jest pokolenie szukających Pana.
Psalm 23
Do Pana należy ziemia i wszystko, co ją napełnia, * okrąg ziemi i wszyscy jego mieszkańcy.
Albowiem On go na morzach osadził * i utwierdził ponad rzekami.
Kto wstąpi na górę Pana, * albo kto stanie w Jego świętym miejscu?
Człowiek rąk niewinnych i czystego serca, * którego dusza nie lgnęła do marności i który nie przysięgał zdradliwie bliźniemu swemu.
Ten otrzyma błogosławieństwo od Pana * i miłosierdzie od Boga, swego Zbawcy.
Oto pokolenie tych, którzy Go szukają, * którzy szukają oblicza Boga Jakuba.
Podnieście, książęta, bramy wasze, unieście się odwieczne bramy, * aby mógł wkroczyć Król chwały!
„Któż jest tym Królem chwały?” * Pan mocny i potężny, Pan potężny w walce.
Podnieście, książęta, bramy wasze, unieście się odwieczne bramy, * aby mógł wkroczyć Król chwały!
„Któż jest tym Królem chwały?” * Pan zastępów, On jest Królem chwały.
Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Następnie powtarza się całą antyfonę, Ci otrzymają, itd.
Po jej ukończeniu biskup powstaje (bez mitry) i zwrócony do ołtarza mówi: Módlmy się.
Lewici mówią: Zegnijmy kolana. R. Powstańcie.
Zaraz też Biskup odwraca się do klęczących tonsurowanych i mówi:
Panie, wysłuchaj modlitwy nasze i racz pobłogo + sławić te sługi Twoje, którym w Twe święte imię nakładamy szatę pobożności. Niech z Twoją pomocą zasłużą sobie na wierne trwanie w Twym Kościele i osiągnięcie wiecznego życia. Przez Chrystusa, Pana naszego. R. Amen.
Później zasiada w mitrze i biorąc do ręki komżę, mówi do każdego:
Niech Pan cię oblecze w nowego człowieka, który według Boga stworzony jest w sprawiedliwości i w świętości prawdy.
Zaraz też nakłada ją każdemu, powtarzając: Niech Pan cię oblecze, itd. Gdyby była tylko jedna komża, nakłada ją tylko do ramion i od razu zdejmuje; czyni tak aż do ostatniego, któremu zakłada ją do końca; gdyby zaś wszyscy mieli własne komże, każdy wkłada komżę do końca.
Potem Biskup powstaje (bez mitry) i zwrócony do nich mówi:
Módlmy się.
Wszechmogący, wieczny Boże, przebacz nam nasze grzechy i oczyść te sługi swoje z wszelkiej niewoli światowych skłonności. Skoro odrzucili niesławę doczesnego życia, niechaj się cieszą na wieki Twoją łaską; a ponieważ daliśmy im nosić na głowie podobieństwo Twojej korony, niechaj z Twoją pomocą zasłużą w swych sercach na osiągnięcie wiecznego dziedzictwa. Który z Ojcem i Duchem Świętym żyjesz i królujesz, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. R. Amen.
Następnie Biskup zasiada (w mitrze) i przemawia do nich tymi słowami:
Najmilsi synowie, winniście rozważyć, że od dzisiaj podlegacie sądownictwu Kościoła i otrzymaliście przywileje stanu duchownego. Uważajcie przeto, abyście ich nie utracili z własnej winy. Starajcie się podobać Bogu godnym postępowaniem oraz dobrymi obyczajami i uczynkami. Czego On sam niechaj wam udzieli przez swego Świętego Ducha. R. Amen.
Później, na znak archidiakona, tonsurowani wracają na swoje miejsca.
[Archidiakon:
Niech odejdą ci, którzy otrzymali tonsurę.]