Dekret o uproszczeniu rubryk (1955)

Zamieszczam tłumaczenie dekretu Kongregacji Obrzędów z 23 III 1955 r. o uproszczeniu rubryk. Jest on mniej znany niż ogłoszona w tym samym roku reforma Wielkiego Tygodnia. Zawiera wiele norm, które potem zostały wchłonięte przez Kodeks Rubryk (stąd niekiedy powstaje mylne wrażenie, że weszły w życie dopiero w 1960 r.).
Najbardziej widoczne zmiany zaszły w kalendarzu: z oktaw zostawiono tylko 3, zlikwidowano większość wigilii, święta w rycie zwyczajnym (simplex) zredukowano do wspomnień, a w rycie półzdwojonym (semiduplex) do rytu zwyczajnego.
Poza tym ograniczono liczbę oracji mszalnych do co najwyżej trzech. Oprócz dwóch przypadków ostatnią Ewangelią był odtąd początek Ewangelii wg św. Jana, a prefacja była albo własna, albo okresowa (wspomnienia nie wpływały już na prefację i ostatnią Ewangelię).
W brewiarzu zniesiono pewne modlitwy odmawiane przed każdą Godziną kanoniczną i po niej, ograniczono preces, zmniejszono liczbę świąt, którym przysługiwały I Nieszpory.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Reformy_liturgiczne_Piusa_XII#Reforma_rubryk_i_kalendarza

ŚWIĘTA KONGREGACJA OBRZĘDÓW
DEKRET OGÓLNY
O UPROSZCZENIU RUBRYK
(AAS 47 (1955), str. 218–224)

Ponieważ w dzisiejszych czasach (Cum nostra hac aetate) kapłani, zwłaszcza zajmujący się duszpasterstwem, coraz bardziej obciążeni są wieloma nowymi zajęciami w dziedzinie apostolstwa, tak że z trudem mogą z należytym spokojem ducha przestrzegać odmawiania Oficjum Bożego, niektórzy Ordynariusze miejscowi zanosili do Stolicy Apostolskiej pokorne prośby, aby tego rodzaju niedogodności raczyła łaskawie usunąć oraz aby przynajmniej uproszczono obszerny zbiór rubryk.
Ojciec św. Pius XII w swojej duszpasterskiej trosce polecił zbadać tę sprawę specjalnej komisji ekspertów, którym powierzono prace nad ogólną odnową liturgiczną; oni zaś po dokładnym rozważeniu wszelkich okoliczności doszli do wniosku, że obowiązujące rubryki należy sprowadzić do bardziej dogodnych zasad, jednak w taki sposób, ażeby można je było wprowadzić w życie, zachowując dotychczasowe księgi liturgiczne, dopóki nie zapadną inne rozstrzygnięcia.
Gdy J. Em. Prefekt Św. Kongregacji Obrzędów przedstawił szczegółowo wszystkie te sprawy Ojcu Św., Jego Świątobliwość raczył zatwierdzić następujący układ rubryk i nakazał ogłosić, że przepisy niniejszego dekretu nabiorą mocy prawnej z dniem 1 stycznia 1956 r.
Wydawcy ksiąg liturgicznych zaaprobowani przez Stolicę Apostolską mają tymczasem zadbać, aby przy sporządzaniu nowych wydań Brewiarza i Mszału Rzymskiego nie wprowadzać żadnych zmian.
Bez względu na wszelkie przeciwne zarządzenia.
W Rzymie, z siedziby Św. Kongregacji Obrzędów, 23 marca 1955.

K. kard. CICOGNANI, prefekt
A. Carinci, abp Seleucji, sekretarz

O UPROSZCZENIU RUBRYK

Tyt. I - ZASADY OGÓLNE

1. Zarządzenia, które następują, odnoszą się do obrządku rzymskiego; te, o których tutaj wyraźnie się nie wspomina, uważać należy za niezmienione.
2. Nazwa kalendarz oznacza kalendarz do użytku całego Kościoła i kalendarze partykularne.
3. Zasady, które następują, należy zachowywać w odmawianiu publicznym i prywatnym Oficjum Bożego, chyba że wyraźnie zastrzeżono co innego.
4. Wszelkie indulty partykularne i zwyczaje, również te, które zasługują na szczególne wspomnienie, a które sprzeciwiają się niniejszym zarządzeniom, uważać należy za wyraźnie odwołane.

Tyt. II - ZMIANY W KALENDARZU

1. Stopień i ryt półzdwojony (semiduplex) jest zniesiony.
2. Dni liturgiczne, wpisane do kalendarza z rytem półzdwojonym, obchodzi się w rycie zwyczajnym (simplex), z wyjątkiem wigilii Zesłania Ducha Św., którą podnosi się do rytu zdwojonego.

a) Niedziele

3. Niedziele Adwentu, Wielkiego Postu i kolejne, aż do niedzieli Białej, jak również niedziela Zesłania Ducha Św. są obchodzone w rycie zdwojonym I klasy i mają pierwszeństwo przed wszystkimi świętami, czy to przy zbieżności (occurrentia), czy to przy spotkaniu (concurrentia).
4. Gdyby w niedzielę 2., 3. lub 4. Adwentu wypadło święto 1. klasy, wolno odprawić Mszę ze święta, z wyjątkiem Mszy konwentualnej.
5. Niedziele, które dotychczas były rytu półzdwojonego, podnosi się do rytu zdwojonego; antyfon jednak nie zdwaja się.
6. Nie odprawia się wcześniej ani później Mszy i Oficjum niedzieli, która napotkała przeszkodę.
7. Gdyby niedziela w ciągu roku zbiegła się ze świętem jakiegoś tytułu albo tajemnicy Pańskiej, święto zajmuje miejsce niedzieli, o której odmawia się tylko wspomnienie.

b) Wigilie

8. Wigiliami uprzywilejowanymi są: wigilia Bożego Narodzenia i wigilia Zesłania Ducha Św.
9. Wigiliami zwykłymi są: wigilie świąt Wniebowstąpienia Pańskiego, Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny, św. Jana Chrzciciela, świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz św. Wawrzyńca.
Wszystkie inne wigilie, również wpisane do kalendarzy partykularnych, są zniesione.
10. Wigilii zwykłych, które wypadną w niedzielę, nie antycypuje się, lecz opuszcza.

c) Oktawy

11. Obchodzi się tylko oktawy Bożego Narodzenia, Wielkanocy i Zesłania Ducha Świętego, a znosi się wszystkie inne, występujące tak w kalendarzu powszechnym, jak w kalendarzach partykularnych.
12. Dni w oktawach Wielkanocy i Zesłania Ducha Św. zostają podniesione do rytu zdwojonego, mają pierwszeństwo przed wszystkimi świętami i nie dopuszczają wspomnień.
13. Dni w oktawie Bożego Narodzenia, chociaż zostają podniesione do rytu zdwojonego, są obchodzone jak dotychczas.
14. W dniach od  2 do 5 stycznia, jeśli nie przypada jakieś święto, obchodzi się bieżący dzień powszedni w rycie zwyczajnym. W Oficjum antyfony i psalmy we wszystkich Godzinach oraz werset Nokturnu są z bieżącego dnia, jak w Psałterzu; inne części jak 1 stycznia, oprócz lekcji, które bierze się z przypadającego Pisma św., z własnymi responsoriami, oraz odmawia się Te Deum. Zakończenie hymnów i werset w responsorium krótkim Prymy odmawia się jak w Boże Narodzenie. Mszę odprawia się jak w dniu 1 stycznia, bez Credo i własnego Communicantes.
Zakazane są Msze czytane wotywne i codzienne (cotidianae) za zmarłych.
15. Dni od 7 do 12 stycznia po zniesieniu oktawy Objawienia Pańskiego stają się dniami powszednimi w ciągu roku (w rycie zwyczajnym). W Oficjum antyfony i psalmy we wszystkich Godzinach oraz werset Nokturnu są z bieżącego dnia, jak w Psałterzu; inne części jak w święto Objawienia Pańskiego, oprócz lekcji, które bierze się z przypadającego Pisma św., z własnymi responsoriami, oraz odmawia się Te Deum. Zakończenie hymnów i werset w Prymie z Objawienia Pańskiego. Msza z Objawienia Pańskiego, bez Credo i własnego Communicantes.
Zakazane są Msze czytane wotywne i codzienne za zmarłych.
16. Dnia 13 stycznia obchodzi się Wspomnienie Chrztu Pańskiego w rycie zdwojonym większym; Oficjum i Mszę odprawia się, jak dotychczas w oktawę Objawienia Pańskiego.
Jeśli zaś Wspomnienie Chrztu Pańskiego wypadnie w niedzielę, wówczas obchodzi się święto Św. Rodziny, bez żadnego wspomnienia. W tym wypadku początek 1. Listu do Koryntian czyta się w poprzednią sobotę.
17. Dni od święta Wniebowstąpienia Pańskiego aż do wigilii Zesłania Ducha Św. wyłącznie są dniami powszednimi okresu wielkanocnego (rytu zwyczajnego). W Oficjum antyfony i psalmy we wszystkich Godzinach oraz werset Nokturnu odmawia się z bieżącego dnia, jak w Psałterzu; inne części jak w święto Wniebowstąpienia, oprócz lekcji, które bierze się z przypadającego Pisma św., z własnymi responsoriami. Zakończenie hymnów i werset w Prymie jak w święto Wniebowstąpienia. Msza z tegoż święta, bez Credo i bez własnego Communicantes.
Zakazane są Msze czytane wotywne i codzienne za zmarłych.
W wigilię Zesłania Ducha Św. wszystko pozostaje bez zmian.
18. Dni zniesionej oktawy Bożego Ciała oraz zniesionej oktawy Najśw. Serca Jezusowego stają się dniami powszednimi w ciągu roku.
19. W niedziele dawniej w oktawach Wniebowstąpienia Pańskiego, Bożego Ciała i Najśw. Serca Jezusowego, Oficjum odmawia się jak dotychczas.

d) Święta Świętych

20. Święta Świętych, dotychczas obchodzone w rycie półzdwojonym, obecnie są świętami w rycie zwyczajnym.
21. Święta Świętych, dotychczas obchodzone w rycie zwyczajnym, zostają ograniczone do wspomnienia, bez lekcji historycznej.
22. W dni powszednie Wielkiego Postu i Męki Pańskiej, od Środy Popielcowej aż do soboty przed niedzielą Palmową, kiedy przypadnie jakieś święto, które nie byłoby 1. lub 2. klasy, Oficjum (odmawiane prywatnie) i Mszę można odprawić z dnia powszedniego albo święta.

Tyt. III — WSPOMNIENIA

1. Zawarte tutaj postanowienia o wspomnieniach (commemorationes) odnoszą się tak do Oficjum, jak do Mszy, czy to przy zbieżności, czy przy spotkaniu.
2. Wspomnieniami, których się nigdy nie opuszcza i które mają bezwzględne pierwszeństwo, są wspomnienia:
   a) każdej niedzieli;
   b) święta 1. klasy;
   c) dni powszednich Wielkiego Postu i Adwentu;
   d) Suchych Dni wrześniowych;
   e) Litanii większej.
3. Inne przypadające czasem wspomnienia dopuszcza się pod warunkiem, że nie przekroczą liczby trzech modlitw.
4. Oprócz wspomnień wymienionych w nr. 2. i po nich wspomnienia dopuszcza się według następujących zasad:
   a) w niedziele 1. klasy, w święta 1. klasy, w dni powszednie i wigilie uprzywilejowane, a ponadto w Mszach ze śpiewem lub Mszach wotywnych uroczystych, nie dopuszcza się żadnego wspomnienia.
   b) w święta 2. klasy i pozostałe niedziele dopuszcza się tylko jedno wspomnienie.
   c) we wszystkie inne dni świąteczne i powszednie dopuszcza się tylko dwa wspomnienia.
5. Święta wspominane nie mają już: a) w Oficjum – własnego wersetu w responsorium krótkim Prymy i własnej doksologii w hymnach, z wyjątkiem dni wymienionych w tyt. II, nn. 14–17; b) we Mszy – Credo i prefacji własnej.

Tyt. IV - ZMIANY W BREWIARZU

a) Początek i koniec Godzin

1. Godziny kanoniczne, odmawiane zarówno publicznie, jak i prywatnie, po opuszczeniu Pater, Ave i ewentualnie Credo, zaczynają się zawsze następująco:
Jutrznia – od wersetu Domine, labia mea aperies.
Laudes, Godziny mniejsze i Nieszpory – od wersetu Deus, in adiutorium.
Kompleta – od wersetu Iube, domne, benedicere.
2. W Oficjum Trzech Dni Świętych i Oficjum za zmarłych wszystkie Godziny zaczyna się i kończy jak przepisano w Brewiarzu, pomijając Pater, Ave i ewentualnie Credo.
3. Podobnie Godziny kanoniczne odmawiane zarówno publicznie, jak i prywatnie, kończą się następująco:
Jutrznia (odmawiana prywatnie), Laudes, Tercja, Seksta, Nona i Nieszpory – wersetem Fidelium animae.
Pryma – błogosławieństwem Dominus nos benedicat.
Kompleta – błogosławieństwem Benedicat et custodiat.

b) Zakończenie Oficjum

4. Całe Oficjum codzienne kończy się po Komplecie odpowiednią antyfoną do Najśw. Maryi Panny wraz z wersetem Divinum auxilium.
Przywilej i odpusty związane z odmówieniem modlitwy Sacrosanctae, są obecnie złączone ze wspomnianą antyfoną końcową.

c) Niektóre części Oficjum

5. Hymnów własnych wyznaczonych na konkretne Godziny w Oficjach niektórych Świętych nie przenosi się. W hymnie Iste Confessor trzeci werset nigdy się nie zmienia i zawsze będzie brzmiał: Meruit supremos laudis honores.
6. Pominiętych czasem antyfon do Magnificat dni powszednich okresu Siedemdziesiątnicy nie odmawia się w późniejszym terminie.
7. Prośby ferialne (preces feriales) odmawia się tylko w Nieszporach i Laudes Oficjum środy i piątku okresu Adwentu, Wielkiego Postu i Męki Pańskiej, jak również środy, piątku i soboty Suchych Dni (z wyjątkiem oktawy Zesłania Ducha Św.), kiedy Oficjum odmawia się z dnia powszedniego.
8. Wszystkie inne prośby opuszcza się.
9. Modlitwę o uproszenie wstawiennictwa Świętych (suffragium sanctorum) i wspomnienie o Krzyżu św. (commemoratio de Cruce) pomija się.
10. Symbol św. Atanazego odmawia się tylko w święto Przenajświętszej Trójcy.

d) Inne zmiany

11. I Nieszpory (czy to całe, czy od kapitulum (a capitulo), czy też w postaci wspomnienia) przysługują tylko świętom 1. i 2. klasy i niedzielom.
12. Odnośnie do poszczególnych części Oficjum należy przestrzegać następujących zasad:
   a) w niedziele i święta 1. klasy nic nie ulega zmianie;
   b) w święta 2. klasy i święta rytu zdwojonego Pańskie i Najśw. Maryi Panny na Jutrznię, Laudes i Nieszpory bierze się teksty własne lub z Commune; Godziny mniejsze odmawia się tak, jak podano w Psałterzu bieżącego dnia i na właściwym miejscu; Kompleta jest z niedzieli;
   c) w pozostałe święta, wigilie lub dni powszednie wszystkie godziny odmawia się tak, jak podano w Psałterzu i na właściwym miejscu, chyba że Jutrznia, Laudes i Nieszpory mają specjalnie wyznaczone antyfony i psalmy.
13. Jeżeli w oznaczonym dniu nie można przeczytać lekcji z przypadającego Pisma św., opuszcza się je z ich responsoriami, chociażby chodziło o początki ksiąg (« initia » librorum).
14. Jeśli święto Świętego nie ma wyznaczonych lekcji własnych I Nokturnu, bierze się je z przypadającego Pisma św., gdyby zaś takich nie było – z Commune.

Tyt. V - ZMIANY W MSZALE

a) Modlitwy

1. Znosi się modlitwy wyznaczone na różne okresy liturgiczne (pro diversitate Temporum).
2. W Mszach wotywnych za zmarłych odprawianych ze śpiewem odmawia się jedną modlitwę; w Mszach bez śpiewu można odmówić trzy modlitwy.
3. Znosi się modlitwę Fidelium przepisaną dotąd na pierwszy wolny dzień powszedni każdego miesiąca albo poniedziałek każdego tygodnia. W chórze w te dni powszednie odprawia się Mszę konwentualną zgodnie z rubrykami.
4. Modlitwy nakazane przez Ordynariusza w sposób zwyczajny (simpliciter), opuszcza się zgodnie z dotychczasowymi rubrykami, ponadto we wszystkie niedziele oraz w Mszach ze śpiewem; wreszcie, gdy modlitwy, które należy odmówić zgodnie z rubrykami, osiągną liczbę trzech.

b) Inne zmiany

5. W dni powszednie w ciągu roku, jeśli trzeba odmówić wspomnienie o jakimś Świętym, celebrans zgodnie ze swym uznaniem może odprawić Mszę z dnia powszedniego albo Mszę świąteczną o Świętym, którego wspomnienie przypada.
6. W Mszach za zmarłych można opuścić sekwencję Dies irae, chyba że chodziłoby o Mszę w dniu zgonu lub pogrzebu w obecności ciała zmarłego, a z uzasadnionego powodu nawet w jego nieobecności, a ponadto Mszę w Dzień Zaduszny. Tego zaś dnia sekwencję musi się odmówić tylko w jednej Mszy, mianowicie we Mszy głównej lub w pierwszej.
7. Wyznanie wiary (Credo) odmawia się tylko w niedziele i święta 1. klasy, w święta Pańskie i Najśw. Maryi Panny, w główne święta (festa natalicia) Apostołów i Ewangelistów oraz Doktorów Kościoła powszechnego i w uroczystych Mszach wotywnych odprawianych ze śpiewem.
8. W każdej Mszy odmawia się prefację własną, a jeżeli jej nie ma, prefację okresową (de Tempore) albo zwykłą (communis).
9. Jako ostatnią ewangelię w każdej Mszy zawsze odczytuje się początek Ewangelii według św. Jana, z wyjątkiem trzeciej Mszy w święto Bożego Narodzenia i Mszy niedzieli Palmowej.

A jest gdzieś po polsku opis jak było wcześniej?

Jak o zniesieniu oktaw mowa, to taka  bokotematyczna uwaga: zniesienia oktawy Bożego Ciała  przeciętny człowiek w Polsce raczej nie zauważył. Za czasów mojego dzieciństwa codzienne procesje przez całą oktawę Bożego Ciała odbywały się chyba w każdej polskiej parafii. Wiem, że w mojej rodzinnej parafii do niedawna to praktykowano, i chyba dalej jest. A jak w innych miesjcach w Polsce, są dalej te procesje czy nie?

Wydaje mi się, że nadal jest to praktykowane powszechnie w Polsce. Osobiście nie znam parafii, gdzie nie praktykowano by tego zwyczaju. Pamiętajmy jednak, że zachowała się jedynie procesja, a to tylko najbardziej zewnętrzna oznaka dawnej oktawy. Ciekawe, że nie tylko wierni nie zauważyli jej zniesienia, w Polsce wciąż jeszcze wielu proboszczów zaprasza na ogłoszeniach parafialnych do obchodzenia oktawy Bożego Ciała!

A jest gdzieś po polsku opis jak było wcześniej?

W Wykładzie liturgii Nowowiejskiego przy omawianiu Oficjum i Mszy są zazwyczaj podawane po polsku odpowiednie rubryki Brewiarza i Mszału.

Jak o zniesieniu oktaw mowa, to taka  bokotematyczna uwaga: zniesienia oktawy Bożego Ciała  przeciętny człowiek w Polsce raczej nie zauważył. Za czasów mojego dzieciństwa codzienne procesje przez całą oktawę Bożego Ciała odbywały się chyba w każdej polskiej parafii. Wiem, że w mojej rodzinnej parafii do niedawna to praktykowano, i chyba dalej jest. A jak w innych miesjcach w Polsce, są dalej te procesje czy nie?

We Wrocławiu są.
Ciekawi mnie jedno: jak było w latach 1956–1961, czyli po dekrecie, a przed Kodeksem Rubryk, bo wspomniany dekret z 1955 r. w ogóle nie mówi, co robić z Mszami i procesjami w dawnej oktawie. Od 1961 r. sprawa jest jasna – wolno odprawiać Msze wotywne tam, gdzie będzie procesja. Czy w ciągu tych pięciu lat też odprawiano Msze wotywne o Najśw. Sakramencie czy może Msze z dnia wraz z procesją eucharystyczną?...

w Polsce wciąż jeszcze wielu proboszczów zaprasza na ogłoszeniach parafialnych do obchodzenia oktawy Bożego Ciała!

Bo myli się oktawę w sensie ścisłym, liturgicznym (Msza zgodna z Oficjum) i oktawę w sensie szerszym, rozumianą jako dowolny ośmiodniowy obchód (Msza niezgodna z Oficjum albo tylko procesja). Zresztą czasami w ogłoszeniach widzi się też "drugi dzień Zesłania Ducha Św.", a przecież oktawa Pięćdziesiątnicy została zniesiona ponad 40 lat temu i okres wielkanocny kończy się o tydzień wcześniej.

w Polsce wciąż jeszcze wielu proboszczów zaprasza na ogłoszeniach parafialnych do obchodzenia oktawy Bożego Ciała!

Bo myli się oktawę w sensie ścisłym, liturgicznym (Msza zgodna z Oficjum) i oktawę w sensie szerszym, rozumianą jako dowolny ośmiodniowy obchód (Msza niezgodna z Oficjum albo tylko procesja). Zresztą czasami w ogłoszeniach widzi się też "drugi dzień Zesłania Ducha Św.", a przecież oktawa Pięćdziesiątnicy została zniesiona ponad 40 lat temu i okres wielkanocny kończy się o tydzień wcześniej.

Otóż to. Dlatego mam także takie zjawisko jak "oktawa Wszystkich Świętych". Ani nie oktawa, ani nie Wszystkich Świętych, tylko Dnia Zadusznego (chociaż w Polsce przesunięta o dzień wcześniej).

Oprócz dwóch przypadków ostatnią Ewangelią był odtąd początek Ewangelii wg św. Jana, a prefacja była albo własna, albo okresowa (święta wspominane nie wpływały już na prefację i ostatnią Ewangelię).

A jak to było wcześniej? Wspomnienia miały swoje własne ostatnią Ewangelię? I o co dokładnie chodzi w tej zmianie dotyczącej prefacji?

A jak to było wcześniej? Wspomnienia miały swoje własne ostatnią Ewangelię?

Tak. Np. w święto Trójcy Przenajświętszej było wspomnienie 1. niedzieli po Zielonych Świątkach i z tego powodu jako ostatnią ewangelię czytano Łk 6, 36-42. Albo: w tym roku św. Piotra i Pawła przypada w niedzielę – zgodnie z rubrykami do 1955 r. ostatnią Ewangelią byłaby ewangelia 3. niedzieli po Zielonych Świątkach (Łk 15, 1-10).

I o co dokładnie chodzi w tej zmianie dotyczącej prefacji?

Abp Nowowiejski podaje w Ceremoniale parafialnym:
"Ogólna zasada dotycząca prefacyj jest ta, że każda Msza, nawet wotywa, wymaga prefacji sobie właściwej, jeżeli ją ma. Jeżeli jej nie ma, to celebrans powinien użyć, nawet we Mszach wotywnych, prefacji właściwej, odpowiadającej jednej z komemoracyj mających swoje specjalne prefacje. Gdy takich nie ma, to należy użyć prefacji z oktawy zwykłej lub prefacji okresowej, lub wreszcie prefacji ogólnej, communis".

O ostatniej ewangelii:
"W każdej Mszy, do której dodaje się komemoracja 1) niedzieli, choćby uprzedzonej lub co do Oficjum przeniesionej; 2) ferii w okresach Czterdziestnicy i Męki Pańskiej, poniedziałku rogacyjnego i Suchych Dni; 3) wigilii zwykłej; 4) oktawy uprzywilejowanej I kategorii lub ósmego dnia oktawy Epifanii – odmawia się na zakończenie ewangelia o tejże niedzieli, ferii, wigilii lub oktawie.
Jeżeli zaś dwie wigilie tego samego dnia wypadną i o obydwóch wypada komemoracja, to ewangelia ostatnia będzie o tej wigilii, o której była pierwej komemoracja. Jeżeli zaś Msza odprawianą była o obydwóch wigiliach, to ostatnia ewangelia odczytuje się o drugiej. Jeżeli wreszcie feria i wigilia jednocześnie wypadną i o obydwóch jest komemoracja, to ostatnia ewangelia będzie z ferii".

Co do ostatniej ewangelii to np. na Boże Narodzenie(bodajże 3 Msza) była inna ostatnia ewangelia (z trzech króli), ale to było przez Janem XXIII.

CEremonjał Parafjalny - edycja z którego rokuu cytowana?
Bardzo dziękuję za odpowiedzi!

CEremonjał Parafjalny - edycja z którego rokuu cytowana?

Wyd. 7, 1931 r.

Abp Nowowiejski podaje w Ceremoniale parafialnym:
"Ogólna zasada dotycząca prefacyj jest ta, że każda Msza, nawet wotywa, wymaga prefacji sobie właściwej, jeżeli ją ma. Jeżeli jej nie ma, to celebrans powinien użyć, nawet we Mszach wotywnych, prefacji właściwej, odpowiadającej jednej z komemoracyj mających swoje specjalne prefacje. Gdy takich nie ma, to należy użyć prefacji z oktawy zwykłej lub prefacji okresowej, lub wreszcie prefacji ogólnej, communis".

O ostatniej ewangelii:
"W każdej Mszy, do której dodaje się komemoracja 1) niedzieli, choćby uprzedzonej lub co do Oficjum przeniesionej; 2) ferii w okresach Czterdziestnicy i Męki Pańskiej, poniedziałku rogacyjnego i Suchych Dni; 3) wigilii zwykłej; 4) oktawy uprzywilejowanej I kategorii lub ósmego dnia oktawy Epifanii – odmawia się na zakończenie ewangelia o tejże niedzieli, ferii, wigilii lub oktawie.
Jeżeli zaś dwie wigilie tego samego dnia wypadną i o obydwóch wypada komemoracja, to ewangelia ostatnia będzie o tej wigilii, o której była pierwej komemoracja. Jeżeli zaś Msza odprawianą była o obydwóch wigiliach, to ostatnia ewangelia odczytuje się o drugiej. Jeżeli wreszcie feria i wigilia jednocześnie wypadną i o obydwóch jest komemoracja, to ostatnia ewangelia będzie z ferii".

To rzeczywiście mocno uproszczono, nawet nie zdawałem sobie sprawy, że tak to wyglądało. Przy okazji zapytam szerzej o Ostatnią Ewangelię... jaka jest geneza i teologia tego momentu Mszy? Bo na początku mamy część Mszy poświęconą na "nauczanie" w formie lekcji i ewangelii. Ostatnia Ewangelia na końcu liturgii ma mieć podobny wydźwięk/sens co Ewangelia w pierwszej części Mszy?

A wiadomo w ogóle dlaczego Pius XII nie umieścił tych zmian w mszałach (1956-59), a nowy Wielki Tydzień umieścił? Zabawne jest, jak spojrzymy do mszału z 1957 i mamy w rubrykach semidupleksy, a w propriach Bugninowy Wielki Tydzień.